KÖK HARFLER: ر ف ر ف
ANLAM:
رَفْرَفَ : (Kuş) yere konmadan kanatlarını açmak ya da çırpmak.
AÇIKLAMA:
رَفِيفُ الشَّجَرِ : Ağaç dallarının etrafa yayılması.
رَفَّ الطَّيْرُ : Kuş, kanadını açıp yaydı. Fiil olarak رَفَّ الطَّائِرُ-يَرُفُّ şeklinde kullanılır.
رَفَّ فَرْخَهُ-يَرُفُّهُ: Kuş, kaybolan yavrusunu ararken ya da yavrusunu yoklarken kanadını açıp yaydı. Ayrıca رَفٌّ kelimesi müstear olarak “kaybolan bir şeyi arama ya da yoklama” anlamında kullanılıp şöyle denmiştir: مَا لِفُلاَنٍ حَافٌّ وَلاَ رَافٌّ. Yani “Filan kişinin ne kendi etrafında pır pır dönecek, kendisiyle birlikte olacak, işlerini idare edecek veya kendisini koruyacak bir kimsesi ne de kendisini arayacak veya yoklayacak kimsesi var.”
Şöyle de denmiştir: مَنْ حَفَّنَا أَوْ رَفَّنَا فَلْيَقْتَصِدْ (Yaşamımızın hafefini ya da rafefini arayanlar, araştıranlar, iktisatlı olsun.)
رَفْرَفٌ : Etrafa yayılmış yapraklar.
Yüce Allah’ın şu sözüne gelince: مُتَّكِئِينَ عَلَى رَفْرَفٍ خُضْرٍ : Yeşil refref üzerine yaslanırlar (55/76).
- Buradaki رَفْرَفٌ kelimesi “yeşil çayırlara ya da bahçelere benzetilen bir tür elbise ya da bez parçasıdır”.
- Bir görüşe göre رَفْرَفٌ kelimesi فُسْطَاطٌ ve خِبَاءٌ türü çadırların, herhangi bir halat ve kazıkla tutulmadan, yerin üzerine düşen ucu” anlamındadır.
- El-Hasan’dan nakledildiğine göre ise “yastıklar ya da minderler” anlamındadır. (Müfredât)
DİĞER BAZI TÜREVLER:
رَفْرَفَ:
رَفْرَفَ الطَّائِرُ veya رَفَّ الطَّائِرُ : Kuş, yere konmadan kanatlarını açtı ya da çırptı.
رَفْرَفَ عَلَى الْقَوْمِ : İnsanlara şefkatli davrandı.
رَفْرَفٌ : Yatak örtüsü; yataklar; halılar; yayılan yeşil kumaş parçaları veya koyu veya külümsü bir toz renginde bir kumaşın parçaları; yatakların fazla kısımları; yastıklar veya minderler, otlaklar veya bahçeler; ışığın girmesi için bir pencere veya aralık.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
رَفْرَفٌ | isim | 1 | Yatak örtüsü; yataklar; halılar; yayılan yeşil kumaş parçaları; yastıklar; minderler. Otlaklar, bahçeler; ışığın girmesi için bir pencere veya aralık. | 55/76 |
| Toplam | 1 |
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
Refref | رَفْرَف | Miraçtaki dördüncü binek. Yeşil elbise. |
Refrefe | رَفْرَفَة | Kuşun kanatlarını oynatıp açması. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
رَفْرَفٌ : İsim.
55:76 | مُتَّكِئِينَ عَلَىٰ رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَعَبْقَرِيٍّ حِسَانٍ |
Diyanet Meali: | Onlar yeşil yastıklara ve güzel yaygılara yaslanırlar, (nimetlenirler). * |