ت ر ف

KÖK HARFLER:  ت ر ف

ANLAM: 

تَرِفَ : Kolay ve bolluk içinde bir hayatı olmak. (Bitki) gür ve serpilmiş olmak.

AÇIKLAMA:

Teref kelimesi, nimet içindeki bolluk, genişlik ve rahatlıktır. (Müfredât)

DİĞER BAZI TÜREVLER:

تَرِفَ (geniş zamanlı يَتْرَفُ mastar isim تَرَفٌ): Kolay ve bolluk içinde bir hayatı oldu; o (bitki) gür ve serpilmişti veya o hale geldi.

اَتْرَفَ : anlamları: (1) Günah işleme veya doğru yoldan sapması üzerine direndi, inat etti ya da azmetti. (2) İsteği yerine getirdi, nimetlendirdi, iştiha edileni verdi; şımarttı, coşturdu, azdırdı.

اَتْرَفَهُ الْمَالُ : Serveti onun mağrur davranmasına neden oluyordu, son derece itaatsiz veya isyankâr oldu ya da itaatsiz hareketlerinde aşırıya kaçtı; serveti onun kolay ve rahat bir yaşam sürmesini sağladı.

اُتْرِفَ : Ona rahatlık ve bolluk verildi.

مُتْرَفٌ (İsmi fail): (1) Kolay ve bolluk içinde bir hayat süren kişi; (2) dünyevi zevklere kendini aşırı düşkünlük gösteren kişi; (3) kendisine bolca geçim kaynağı bahşedilen kişi varlıklı biri; (4) varlıklı olduğundan dolayı mağrur davranan veya bununla aşırı övünen kişi.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


TürAdetAnlamÖrnek ÂyetAçıklama
أَتْرَفَfiil-IV3İsteği yerine getirdi, nimetlendirdi, iştiha edileni verdi; şımarttı, coşturdu, azdırdı11/116Meçhulü: أُتْرِفَ
مُتْرَفٌisim5Dünya nimetleri ve şehvani şeyleri hususunda geniş bir bolluğa ve nimete sahip kılınan 56/45

Toplam8


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

  • تَرِفَ
    • رَفَهَ
    • تَرَفَّهَ
  • مُتْرَفٌ

Zıt Manada Kelimeler

  • تَرِفَ
    • أَمْلَقَ > bak: م ل ق
    • اِفْتَقَرَ > bak: ف ق ر
    • خَشُنَ
    • أَعْوَزَ
  • مُتْرَفٌ
    • دَنِيءٌ > bak: د ن و
    • حَقِيرٌ
    • خَسُيسٌ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir.

Teref تَرَف Nâziklik, yumuşaklık. İyi, güzel yemek. Çoğul: Etrâf

AÇIKLAMA:

Bildiğimiz “etraf” kelimesi bu kökten değildir.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

أَتْرَفَ : Fiil-IV. Meçhulü: أُتْرِفَ

11:116 وَاتَّبَعَ الَّذِينَ ظَلَمُوا مَا أُتْرِفُوا فِيهِ وَكَانُوا مُجْرِمِينَ
Diyanet Meali: Zulmedenler ise içinde şımartıldıkları refahın ardına düştüler ve günahkâr kimseler oldular.
21:13 لَا تَرْكُضُوا وَارْجِعُوا إِلَىٰ مَا أُتْرِفْتُمْ فِيهِ
Diyanet Meali: Kaçmayın, o içinde şımartıldığınız bolluğa ve yurtlarınıza dönün. Çünkü sorulacaksınız.
23:33 الَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِلِقَاءِ الْآخِرَةِ وَأَتْرَفْنَاهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا
Diyanet Meali: Allah’ı inkâr eden, ahireti yalanlayan ve bizim dünya hayatında kendilerine bol bol nimet verdiğimiz (ileri gelenler)…

مُتْرَفُونَ : İsim. İsm-i Mef’ûl. İf’âl Bâbı (IV. Bâb). Kurallı Erkek Çoğul. Nasb / Cerr Hali: مُتْرَفِينَ Tekili: مُتْرَفٌ

17:16 وَإِذَا أَرَدْنَا أَنْ نُهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُوا فِيهَا
Diyanet Meali: Biz bir memleketi helâk etmek istediğimizde, onun refah içinde yaşayan şımarık elebaşlarına (itaati) emrederiz de  onlar orada kötülük işlerler. 
23:64 حَتَّىٰ إِذَا أَخَذْنَا مُتْرَفِيهِمْ بِالْعَذَابِ إِذَا هُمْ يَجْأَرُونَ
Diyanet Meali: Nihayet refah ve bolluk içinde olanlarını azapla kıskıvrak yakaladığımız zaman, bakmışsın ki feryat edip duruyorlar. *
34:34 وَمَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُمْ بِهِ كَافِرُونَ
Diyanet Meali: Biz, hangi memlekete bir uyarıcı göndermişsek oranın şımarık zenginleri, “Biz, sizinle gönderileni inkâr ediyoruz” demişlerdir. *
43:23 إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَىٰ أُمَّةٍ
Diyanet Meali: (İşte böyle, biz senden önce hiçbir memlekete bir uyarıcı göndermedik ki), oranın şımarık zenginleri, “Şüphe yok ki biz babalarımızı bir din üzerinde bulduk. Biz de elbette onların izlerinden gitmekteyiz” demiş olmasınlar.
56:45 إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَٰلِكَ مُتْرَفِينَ
Diyanet Meali: Çünkü onlar, bundan önce (dünyada varlık içinde) sefahata dalmış ve azgın kimselerdi. *