KÖK HARFLER: ز ب ن
ANLAM:
زَبَنَ : Bir şeyi itmek, iteklemek, o şeyi iterek uzaklaştırmak. Ağaçtaki meyveyi satmak.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
زَبَنَ (geniş zaman يَزْبِنُ mastar isim زَبْنٌ):
زَبَنَهُ : O şeyi itti veya itekledi, o şeyi iterek uzaklaştırdı.
زَبَنَتِ النَّاقَةُ : Sütü sağılırken, dişi deve diz eklemleriyle sütü sağanı tekmeleyerek uzaklaştırdı.
زَبَنَ الثَّمَرَ : Ağaçtaki meyveyi sattı.
زَبَنَ عَنَّا مَعْرُوفَهُ : Hayrını bizden çekti veya esirgedi.
زَبَانِيَّةٌ (Tekil hali زِبْنِيَةٌ ) : Silahlı görevliler, yetkililer veya polis amirinin neferleri. Şu sözcükle eş anlamlı: شُرَطٌ . Cehennem melekleri, zebaniler veya ceza melekleri. Bu anlam şundan dolayıdır, bu melekler günahkarları Cehennemin içine iterler.
زِبْنِيَةٌ : Kendini metheden veya başkaldırı ve itaatsizlik eylemlerinde cesur ve cüretkar olan kişi.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| زَبَانِيَةٌ | isim | 1 | Cehennem ehlini cehenneme sevkeden melek (çoğul) | 96/18 |
|
| Toplam | 1 |
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir.
| Zebânî | زَبَانِي | Cehennemde vazife gören melek. | Çoğul: Zebâniye, Zebâniyân |
| Zıbın | زَبُون |
|
|
Zıbın kelimesi, “iç gömleği, entari” anlamındaki zebûn (زَبُون) sözcüğünden alıntıdır. (Nişanyan Sözlük)
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
زَبَانِيَةٌ : İsim. Çoğul.
| 96:18 | سَنَدْعُ الزَّبَانِيَةَ |
| Diyanet Meali: | Biz de zebânileri çağıracağız. * |