KÖK HARFLER: ص ي د
ANLAM:
صَادَ : Avı yakalamak, kapana kıstırmak, tuzağa düşürmek. Yakalamaya, kapana kıstırmaya veya tuzağa düşürmeye çabalamak. Bir şeyi avlamak veya kovalamak veya pusu kurmak.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
صَادَ (geniş zaman يَصِيدُ ve يَصَادُ mastar isim صَيْدٌ): Avı yakaladı veya kapana kıstırdı, tuzağa düşürdü; yakalamaya, kapana kıstırmaya veya tuzağa düşürmeye çabaladı; o şeyi avladı, kovaladı veya pusu kurdu.
صَيْدٌ : Alınan, esir edilen, yakalanan veya tuzağa düşürülmeye çalışılan şey; avlanan veya kovalanan şey; av veya avlanan şey; bir av hedefi; her tür hayvan veya kuşun avı.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| اِصْطَادَ | fiil-VIII | 1 | Avladı, avlandı. | 5/2 |
| صَيْدٌ | isim | 5 | Av, avlama. | 5/1 |
|
| Toplam | 6 |
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Sayd | صَيْد | Av. Avlanmak. |
|
| Sayyâd | صَيَّاد | Avcı. |
|
| Mesâid | مَصَائِد | Av yerleri. | Mesâd’ın çoğulu |
| Tasayyud | تَصَيُّد | Ava gitme. Avlanma. Ava çıkma. |
|
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
اِصْطَادَ : Fiil-VIII.
| 5:2 | وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُوا |
| Diyanet Meali: | İhramdan çıktığınızda (isterseniz) avlanın. |
صَيْدٌ : İsim.
| 5:1 | أُحِلَّتْ لَكُمْ بَهِيمَةُ الْأَنْعَامِ إِلَّا مَا يُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ غَيْرَ مُحِلِّي الصَّيْدِ |
| Diyanet Meali: | (İhramlı iken) avlanmayı helâl saymamanız kaydıyla, okunacak (bildirilecek) olanlardan başka hayvanlar, size helâl kılındı. |
| 5:94 | يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَيَبْلُوَنَّكُمُ اللَّهُ بِشَيْءٍ مِنَ الصَّيْدِ تَنَالُهُ أَيْدِيكُمْ |
| Diyanet Meali: | Ey iman edenler! Andolsun, Allah sizleri, ellerinizin (ve mızraklarınızın) erişebileceği av(lar) ile elbette deneyecek.. |
| 5:95 | يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَأَنْتُمْ حُرُمٌ |
| Diyanet Meali: | Ey iman edenler! İhramlı iken (karada) av hayvanı öldürmeyin. |
| 5:96 | أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهُ مَتَاعًا لَكُمْ وَلِلسَّيَّارَةِ |
| Diyanet Meali: | Sizin için de yolcular için de bir geçimlik olmak üzere deniz avı yapmak ve deniz ürünlerini yemek sizlere helâl kılındı. |
| 5:96 | وَحُرِّمَ عَلَيْكُمْ صَيْدُ الْبَرِّ مَا دُمْتُمْ حُرُمًا |
| Diyanet Meali: | Kara avı ise ihramlı olduğunuz sürece size haram kılındı. |