KÖK HARFLER: ق ر د
ANLAM:
قَرِدَ: (Kurt) yenikli hale gelmek. Kıvırcıklaşıp uçları kırışmak. Konuşmanın etkisizliği sebebiyle sessiz olmak, sessizleşmek; rezil, aciz, itaatkar olmak. Toprağa tutunmak ya da yapışmak.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek | Açıklama |
| قِرَدَةٌ | isim | 3 | Maymun (Çoğul) | 2/65 | Tekili: قِرْدٌ |
|
| Toplam | 3 |
|
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Kırd | قِرْد | 1: Maymun. 2: Atılmış yünü andıran bulut. |
| Kırede | قِرَدَة | Maymunlar. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
قِرَدَةٌ : İsim.
| 2:65 | فَقُلْنَا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خَاسِئِينَ |
| Diyanet Meali: | Biz onlara, “Aşağılık maymunlar olun” demiştik. |
| 5:60 | مَنْ لَعَنَهُ اللَّهُ وَغَضِبَ عَلَيْهِ وَجَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَةَ وَالْخَنَازِيرَ |
| Diyanet Meali: | Onlar, Allah’ın lânetlediği ve gazabına uğrattığı, içlerinden maymunlar ve domuzlar çıkardığı kimselerdir. |
| 7:166 | فَلَمَّا عَتَوْا عَنْ مَا نُهُوا عَنْهُ قُلْنَا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خَاسِئِينَ |
| Diyanet Meali: | Yasaklandıkları şeylerden vazgeçmeye yanaşmayınca da onlara “aşağılık maymunlar olun” dedik. * |