خ م ص

KÖK HARFLER:  خ م ص

ANLAM: 

خَمِصَ : Ayağı tabanın ortasından delik olmak, bu nedenle yere değmemek. Karnı boş olmak.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

خَمِصَ (geniş zamanlı يَخْمَصُ mastar ismi  خَمَصٌ):

خَمِصَتِ الْقَدَمُ : Adamın ayağı tabanın ortasından delikti, bu nedenle yere değmedi.

خَمُصَ الْبَطَنُ (geniş zamanlı يَخْمُصُ) ve خَمِصَ (geniş zamanlı يَخْمَصُ) ve خَمُصَ (geniş zamanlı يَخْمُصُ) (Hepsinin mastar isim hali şudur: خَمْصٌ ve مَخْمَصَةٌ ) : Karın boştu ya da o hale geldi, yani aç ve ince oldu.

خَمَصَهُ الْجُوعُ (geniş zamanlı يَخْمُصُ ): Açlıktan beli inceldi.

مَخْمَصَةٌ : Açlık; karında yiyecek olmaması.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek
مَخْمَصَةٌ isim 2 Açlık 9/120

Toplam 2

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

  • مَخْمَصَةٌ

Zıt Manada Kelimeler

  • مَخْمَصَةٌ
    • شِبَعٌ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Mahmasa مَخْمَصَة Açlıktan zayıf düşme.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

مَخْمَصَةٌ : İsim. 

5:3 فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ
Diyanet Meali: Kim şiddetli açlık durumunda zorda kalır, günaha meyletmeksizin (haram etlerden) yerse, şüphesiz ki Allah çok bağışlayıcıdır, çok merhamet edicidir.
9:120 ذَٰلِكَ بِاَنَّهُمْ لَا يُصِيبُهُمْ ظَمَأٌ وَلَا نَصَبٌ وَلَا مَخْمَصَةٌ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَطَئُونَ مَوْطِئًا يَغِيظُ الْكُفَّارَ وَلَا يَنَالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَيْلًا إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ بِهِ عَمَلٌ صَالِحٌ  
Diyanet Meali: Çünkü onların, Allah yolunda çektikleri susuzluk, yorgunluk, açlık, kâfirleri öfkelendirmek üzere bir yere adım atmaları ve düşmana karşı herhangi bir başarı kazanmaları gibi hiçbir olay yoktur ki karşılığında kendilerine iyi bir amel(in sevabı) yazılmış olmasın.