ح ف د

KÖK HARFLER:  ح ف د

ANLAM: 

حَفَدَ : Hızlı bir biçimde gitti; durmadan yolunda devam etti; hizmette veya bir şey yaparken hızlıydı, aktifti, çabuktu;  hizmet etti ve çalıştı.

AÇIKLAMA:

Yüce Allah şöyle buyurmuştur: وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ أزْوَاجِكُمْ بَنِينَ وَحَفَدَةً Bu eşlerinizden size çocuklar, torunlar verdi (16/72). Buradaki حَفَدَة kelimesi, حَافِد kelimesinin çoğuludur. حَافِد kelimesi ise, akraba ya da yabancı olsun, “çıkar gözetmeden, karşılıksız hizmete koşup bunun için hareket eden ya da faaliyette bulunan kişi” demektir.

a) Tefsirciler şöyle demiştir: Ayetteki kelime “torunlar vs.” anlamındadır. Çünkü onların hizmetleri daha sadıktır.

فُلاَنٌ مَحْفُودٌ : Falan kişi hizmet eden biridir.

b) Bir görüşe göre onlar, “evlilik sonucu hısım olunan kadın ve erkek tarafından hısımlardır”.

Bir duada şöyle geçer: إلَيْكَ نَسْعَى وَنَحْفِدُ “Senin için çalışır ve Sana hizmet ederiz.”

سَيْفٌ مُحْتَفِدٌ : Süratli kesen kılıç.

El-Esmaî şöyle demiştir: حَفْدٌ kelimesi temelde, “adımları kesintisiz, aralıksız birbirine yetiştirmek” anlamına gelir. (Müfredât)

DİĞER BAZI TÜREVLER:

حَفَدَ (geniş zaman يَحْفِدُ mastar ismi حَفْدٌ): Hızlı bir biçimde gitti; durmadan yolunda devam etti; hizmette veya bir şey yaparken hızlıydı, aktifti, çabuktu; hizmet etti ve çalıştı.

اِلَيْكَ نَسْعَى وَنَحْفِدُ : Sana hızlandırırız ve sana hizmette hızlıyızdır.

حَفَدَ فِى الْعَمَلِ : İşte hızlıydı.

حَفَدَهُ : Ona hizmet etti.

حَفَدَةً veya اَحْفَادٌ (tekil hali حَافِدٌ): Yaverler, yardımcılar veya hizmetçiler; müstahdemler; bir adamın torunları, oğlunun çocukları; bir adamın ona hizmet eden çocukları veya torunları veya kızları (bu akrabalar şu şekilde adlandırılır: اَصْهَارٌ veya اَخْتَانٌ); ya da birinin karısının daha önceki kocasından olan oğulları.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


Tür Adet Anlam Örnek Açıklama
حَفَدَةٌ isim 1 Torun (çoğul) 16/72 Tekili: حَافِدٌ

Toplam 1


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Mahreci Benzeyen Kökler

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Hafîd حَفِيد 1: Erkek torun.
Çoğul: Ahfâd

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

حَفَدَةٌ : İsim. Çoğul. Tekili: حَافِدٌ

16:72 وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ بَنِينَ وَحَفَدَةً
Diyanet Meali: Eşlerinizden de oğullar ve torunlar verdi.