KÖK HARFLER: غ ر و
ANLAM:
غَرَا : (Yağ) kalbine yapışmak ve onu kaplamak. غَرِىَ : Bir şeye bağlanmak, düşkün hale gelmek. O şeye aşırı derecede ilgi duymak; ona yapışmak, tutunmak, onu sevmek.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
غَرَا (geniş zaman يَغْرُو mastar isim غَرْوٌ):
غَرَا الشَّحْمُ قَلْبَهُ : Yağ kalbine yapıştı ve onu kapladı.
غَرِىَ (geniş zaman يَغْرَى mastar isim غَرٌ ve غَرَاءٌ):
غَرِىَ بِكَذَا ve اُغْرِىَ ve غُرِّىَ : Böyle bir şeye bağlandı ya da düşkün hale geldi; o şeye aşırı derecede ilgi duyuyordu; ona yapıştı, tutundu, onu sevdi.
اَغْرَاهُ بِهِ : Onu o şeye bağlı veya düşkün kıldı; onun o şeye aşırı ilgi duymasını, ona tutunmasını, ona bağlanmasını veya onu sevmesini sağladı; onu o şeyi yapmaya teşvik etti, zorladı ya da kışkırttı.
اَغْرَيْتُ الْكَلْبَ بِالصَّيْدِ : Köpeği ava karşı teşvik ettim, zorladım ya da kışkırttım.
اَغْرَاهُ بِهِمْ : Onu onların üzerine getirdi; üstünlük kurmasını sağladı; onların üzerine egemenliğe, idareye veya hakimiyete sahip olmasını sağladı.
اَغْرَيْتُ بَيْنَهُمْ : Aralarında anlaşmazlık, karmaşa, uyumsuzluk, ihtilaf çıkardım, ya da fesat soktum.
غَارَى بَيْنَ الشَّيْئَيْنِ : İki şey arasında herhangi bir kesinti yapmadı.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
أَغْرَى | fiil-IV | 2 | Teşvik etti, bıraktı, saldı | 5/14 |
| Toplam | 2 |
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
İgrâ’ | إِغْرَاء | Rağbetlendirmek. Teşvik etmek. | İgrâ’ etmek |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
اَغْرَى : Fiil-IV.
5:14 | فَأَغْرَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ |
Diyanet Meali: | Bu sebeple, biz de aralarına kıyamet gününe kadar sürecek düşmanlık ve kini salıverdik. |
33:60 | لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا يُجَاوِرُونَكَ فِيهَا إِلَّا قَلِيلًا |
Diyanet Meali: | Elbette seni onların üzerine gitmeye teşvik edeceğiz. Onlar da (bundan sonra) orada lânete uğramış kimseler olarak seninle pek az süre komşu kalacaklardır. |