KÖK: ÖZEL İSİM: جِبْرِيل
ANLAM:
جِبْرِيل: Cebrail Aleyhisselam: Dört büyük melekten birisidir. Vazifesi, Allah ile Rasûlü arasında elçilik etmektir.
AÇIKLAMA:
اِيلُ kelimesi Allah (c.c.) manasında kullanılır. Bu sözcük (اِيل), birçok kombinasyonda karşımıza çıkar, جِبْرِيلُ ve مِيكَالُ veya مِيكَائِيلُ veya اِسْمَاعِيلُ gibi.
جِبْرِيلُ kelimesi bileşik bir sözcüktür.
Arapçada جَبْرٌ sözcüğü cesur, kuvvetli bir adam anlamına gelir. Ayrıca bu kelime “bir kul”u da ifade eder.
اِيلُ kelimesi, اَللّٰهُ lafzından veya اٰلُ kökünden türemiş olabilir.
O zaman جِبْرِيلُ kelimesinin anlamı, Allah’ın (c.c.) kulu; Allah’ın (c.c.) güçlü ve mert bir kulu; Allah’ın (c.c.) elçisi, Allah’ın (c.c.) kainatın iyileştirilmesi ve düzeltilmesiyle ilgilenen kulu. (Hasenat)
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
جِبْرِيلُ | isim | 3 | Cebrâil a.s. | 2/97 |
| Toplam | 3 |
|
|
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Yok.
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Yok.
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
جِبْرِيلُ : Özel isim.
2:97 | قُلْ مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَىٰ قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللَّهِ |
Diyanet Meali: | “De ki: “Her kim Cebrail’e düşman ise, bilsin ki o, Allah’ın izni ile Kur’an’ı senin kalbine indirmiştir.”” |
2:98 | مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ |
Diyanet Meali: | Her kim Allah’a, meleklerine, peygamberlerine, Cebrail’e ve Mîkâil’e düşman olursa bilsin ki, Allah da inkâr edenlerin düşmanıdır. * |
66:4 | وَإِنْ تَظَاهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِيلُ وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِينَ |
Diyanet Meali: | ((Ey peygamber’in eşleri!) Eğer siz ikiniz Allah’a tövbe ederseniz, ne iyi. Çünkü kalpleriniz kaydı.) Eğer Peygamber’e karşı birbirinize arka çıkarsanız bilin ki Allah onun yardımcısıdır, Cebrail de, salih mü’minler de. |