م ل ي

KÖK HARFLER: م ل ي

ANLAM: 

أَمْلَى : Yazdırmak. (Aslı, اَمَلَّ – يُمِلُّ ‘dür.)

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

xx

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


TürAdetAnlamÖrnek
أَمْلَىfiil-IV21: Yazdırdı. 2: Boş ümitlere düşürdü.25/5

Toplam2

AÇIKLAMA:

أَمْلَى fiilinin aslı, (م ل ل) kökünden gelmektedir. O kökte de “yazdırdı” manası vardır. Bazı kaynaklar bu fiili (م ل و) maddesi altında incelemişlerdir. Bazı kaynaklar da, bizim gibi bu maddeyi (م ل ل) kökünden ayrı, müstakil olarak incelemişlerdir.

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Mahreci Benzeyen Kökler

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

İmlâ’إِمْلَاءYazı yazma. Dikte. Bir dildeki kelime ve sözleri doğru yazma bilgisi. Müddeti mühlet vererek uzatma. Doldurma, dolgu yapma.
İstimlâ’اِسْتِمْلَاءBir şey yazılmasını istemek. Birisine bir şey yazdırmak.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

أَمْلَى: Fiil-I. 

25:5اكْتَتَبَهَا فَهِيَ تُمْلَىٰ عَلَيْهِ بُكْرَةً وَأَصِيلًا
Diyanet Meali:“(Bu Kur’an, başkalarından) yazıp aldığı öncekilere ait efsanelerdir. Bunlar ona sabah akşam okunmaktadır.”
47:25الشَّيْطَانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَأَمْلَىٰ لَهُمْ
Diyanet Meali:(Kendileri için hidayet yolu belli olduktan sonra gerisingeri dönenleri), şeytan aldatıp peşinden sürüklemiş ve kendilerini boş ümitlere düşürmüştür.