خ د د

KÖK HARFLER:  خ د د

ANLAM: 

خَدَّ : Yerde bir oluk veya hendek açmak. Bir şeye damga vurmak ya da o şey üzerinde bir iz ya da izlenim bırakmak. Bir şeyi kesmek.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

خَدَّ (geniş zamanlı يَخُدُّ mastar ismi  خَدٌّ):

خَدَّ الْاَرْضَ : Oluklar açtı ya da yerde bir oluk veya hendek açtı.

خَدَّ الدَّمْعَ فِى خَدِّهِ : Gözyaşları yanaklarından iz bırakarak süzüldü.

خَدَّ : O kişi veya şey bir şeye damga vurdu ya da o şey üzerinde bir iz ya da izlenim bıraktı; bir şeyi kesti.

خَدٌّ : Yanak; هَوْدَجٌ dayanağı; yüksek zemin bir yolun bir tarafı; bir meclis; bir insan topluluğu; bir kademe veya sınıf ya da bir insan ırkı veya nesli.

مَضَى خَدٌّ مِنَ النَّاسِ : Bir insan nesli bu dünyadan göçüp gitti.

اُخْدُودٌ ve خَدٌّ : Kazılmış ya da açılmış bir delik, çukur, oyuk, kuyu vb.; yerdeki derin bir hendek.

ضَرْبَةٌ اُخْدُودٌ : Deride iz bırakan bir darbe veya vuruş.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


Tür Adet Anlam Örnek
أُخْدُودٌ isim 1 Uzun çukur, hendek 85/4
خَدٌّ isim 1 Yanak 31/18

Toplam 2

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

  • أُخْدُود
    • خَنْدَقٌ
    • ثَلْمَةٌ
    • حَزٌّ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Hadd خَدّ Yanak. Çoğul: Hudûd
Uhdûd أُخْدُود Çukur. Uzun hat. Çoğul: Ahâdîd

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

أُخْدُودٌ : İsim. 

85:4 قُتِلَ أَصْحَابُ الْأُخْدُودِ
Diyanet Meali: (Mü’minleri yakmak için) hendek kazıp (içinde) alevli ateş yakanlar lânetlenmiştir. *

خَدٌّ : İsim. 

31:18 وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا
Diyanet Meali: Küçümseyerek surat asıp insanlardan yüz çevirme ve yeryüzünde böbürlenerek yürüme!