KÖK HARFLER: ح م أ
ANLAM:
حَمَأَ : (Kara balçıklı, pis kokan kuyuyu) temizlemek.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
حَمَاَ (geniş zamanlı يَحْمَأُ):
حَمَاَ الْبِئْرَ : Kara balçıklı (pis kokan) kuyuyu temizledi.
حُمِئَتِ الْبِئْرُ : Kuyunun içinde bolca (pis kokan) kara balçık vardı.
اَحْمَاَ الْبِئْرَ : Kuyunun içine pis kokan kara balçıktan attı.
حَمِئَى عَلَيْهِ : Ona sinirlendi.
حَمَاٌ : Kara balçık veya pis kokan kara balçık.
حَمِئَى الْعَيْنِ : Gördüğü ve imrendiği kişilere bakışıyla zarar veren kem gözlü bir adam.
عَيْنٌ حَمِئَةٌ : Pis kokan, kara balçıkla kaplı bir kuyu, kaynak veya su gözesi.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek | Açıklama |
| حَمَأٌ | isim | 3 | Siyah çamur, balçık. | 15/26 |
|
| حَمِئَةٌ | isim | 1 | Bulanık, çamurlu (balçıklı). (Müennes) | 18/86 | Müzekker: حَمِئ |
|
| Toplam | 4 |
|
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Hıma | حِمَأ | Harç, çamur. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
حَمَاٌ : İsim.
| 15:26 | وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ |
| Diyanet Meali: | Andolsun, biz insanı kuru bir çamurdan, şekillendirilmiş bir balçıktan yarattık. * |
| 15:28 | إِنِّي خَالِقٌ بَشَرًا مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ |
| Diyanet Meali: | Ben kuru bir çamurdan, şekillendirilmiş balçıktan bir insan yaratacağım. |
| 15:33 | قَالَ لَمْ أَكُنْ لِأَسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهُ مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ |
| Diyanet Meali: | İblis dedi ki: “Ben, kuru bir çamurdan, şekillenmiş balçıktan yarattığın insan için saygı ile eğilemem.” * |
حَمِئَةٌ : İsim. Sıfat. Müennes. Müzekkeri: حَمِئ
| 18:86 | حَتَّىٰ إِذَا بَلَغَ مَغْرِبَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَغْرُبُ فِي عَيْنٍ حَمِئَةٍ |
| Diyanet Meali: | Güneşin battığı yere varınca, onu siyah balçıklı bir su gözesinde batar (gibi) buldu. |