إِبْرَاهِيم

KÖK: ÖZEL İSİM:  إِبْرَاهِيم

ANLAM: 

إِبْرَاهِيمُ : Hz. İbrâhim (a.s.)

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek
إِبْرَاهِيمُ özel isim 69 Hz. İbrâhim (a.s.) 2/124

Toplam 69

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Yok.

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Yok.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

إِبْرَاهِيمُ : Özel İsim.

2:124وَإِذِ ابْتَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ
Diyanet Meali:Bir zaman Rabbi İbrahim’i birtakım emirlerle sınamış, İbrahim de onların hepsini yerine getirmişti.
2:125وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى
Diyanet Meali:Siz de Makam-ı İbrahim’den  kendinize bir namaz yeri edinin.
2:125وَعَهِدْنَا إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَنْ طَهِّرَا بَيْتِيَ
Diyanet Meali:İbrahim ve İsmail’e şöyle emretmiştik: “(Tavaf edenler, kendini ibadete verenler, rükû ve secde edenler için) evimi (Kâbe’yi) tertemiz tutun.”
2:126وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَٰذَا بَلَدًا آمِنًا
Diyanet Meali:Hani İbrahim, “Rabbim! Bu şehri güvenli bir şehir kıl.” demişti.
2:127وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَإِسْمَاعِيلُ
Diyanet Meali:Hani İbrahim, İsmail ile birlikte evin (Kâbe’nin) temellerini yükseltiyordu.
2:130وَمَنْ يَرْغَبُ عَنْ مِلَّةِ إِبْرَاهِيمَ إِلَّا مَنْ سَفِهَ
Diyanet Meali:Kendini bilmeyenden başka İbrahim’in dininden kim yüz çevirir?
2:132وَوَصَّىٰ بِهَا إِبْرَاهِيمُ بَنِيهِ وَيَعْقُوبُ يَا بَنِيَّ
Diyanet Meali:İbrahim, bunu kendi oğullarına da vasiyet etti, Yakub da öyle: “Oğullarım!”
2:133قَالُوا نَعْبُدُ إِلَٰهَكَ وَإِلَٰهَ آبَائِكَ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ
Diyanet Meali:“Senin ilâhına ve ataların İbrahim, İsmail ve İshak’ın ilâhı (olan tek bir ilâha) ibadet edeceğiz.” dediler.
2:135قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ
Diyanet Meali:De ki: “Hayır, hakka yönelen İbrahim’in dinine uyarız. O, Allah’a ortak koşanlardan değildi.”
2:136قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنْزِلَ إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ
Diyanet Meali:Deyin ki: “Biz Allah’a, bize indirilene (Kur’an’a), İbrahim’e … indirilene iman ettik.”
2:140أَمْ تَقُولُونَ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ
Diyanet Meali:Yoksa siz, “İbrahim de, İsmail de, İshak da, Yakub (ile Yakuboğulları da yahudi, ya da hıristiyan idiler)” mi diyorsunuz?
2:258أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِي حَاجَّ إِبْرَاهِيمَ فِي رَبِّهِ أَنْ آتَاهُ اللَّهُ الْمُلْكَ
Diyanet Meali:Allah, kendisine hükümdarlık verdi diye (şımarıp böbürlenerek) Rabbi hakkında İbrahim ile tartışanı görmedin mi?
2:258إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّيَ الَّذِي يُحْيِي وَيُمِيتُ
Diyanet Meali:Hani İbrahim, “Benim Rabbim diriltir, öldürür.” demişti.
2:258قَالَ إِبْرَاهِيمُ فَإِنَّ اللَّهَ يَأْتِي بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِهَا
Diyanet Meali:(Bunun üzerine) İbrahim, “Şüphesiz Allah güneşi doğudan getirir, sen de onu batıdan getir” deyince, kâfir şaşırıp kaldı.
2:260وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ أَرِنِي كَيْفَ تُحْيِي الْمَوْتَىٰ
Diyanet Meali:Hani İbrahim, “Rabbim! Bana ölüleri nasıl dirilttiğini göster” demişti.
3:33إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَىٰ آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ
Diyanet Meali:Şüphesiz Allah, Âdem’i, Nûh’u, İbrahim ailesini (soyunu) ve İmran ailesini (soyunu) seçip âlemlere üstün kıldı. *
3:65لِمَ تُحَاجُّونَ فِي إِبْرَاهِيمَ
Diyanet Meali:(Ey kitap ehli!) İbrahim hakkında niçin tartışıyorsunuz.
3:67مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلَا نَصْرَانِيًّا وَلَٰكِنْ كَانَ حَنِيفًا
Diyanet Meali:İbrahim, ne Yahudi idi, ne de Hıristiyan. Fakat o, hanif (Allah’ı bir tanıyan, hakka yönelen bir müslüman)dı.
3:68إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَهَٰذَا النَّبِيُّ
Diyanet Meali:Şüphesiz, insanların İbrahim’e en yakın olanı, elbette ona uyanlar, bir de bu peygamber (Muhammed ve mü’minler)dir.
3:84قُلْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ عَلَيْنَا وَمَا أُنْزِلَ عَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ
Diyanet Meali:De ki: “Allah’a, bize indirilene (Kur’an’a), İbrahim’e … indirilene inandık.”
3:95قُلْ صَدَقَ اللَّهُ فَاتَّبِعُوا مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا
Diyanet Meali:De ki: “Allah, doğru söylemiştir. Öyle ise hakka yönelen İbrahim’in dinine uyun.”
3:97فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا
Diyanet Meali:Onda apaçık deliller, Makam-ı İbrahim  vardır. Oraya kim girerse, güven içinde olur.
4:54فَقَدْ آتَيْنَا آلَ إِبْرَاهِيمَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَآتَيْنَاهُمْ مُلْكًا عَظِيمًا
Diyanet Meali:Şüphesiz biz, İbrahim ailesine de kitap ve hikmet vermişizdir. Onlara büyük bir hükümranlık da vermiştik.
4:125وَاتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا
Diyanet Meali:Hakka yönelen İbrahim’in dinine tabi olan (kimse)…
4:125وَاتَّخَذَ اللَّهُ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلًا
Diyanet Meali:Allah, İbrahim’i dost edindi.
4:163وَأَوْحَيْنَا إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ
Diyanet Meali:İbrahim’e, İsmail’e, İshak’a, Yakub’a da vahyetmiştik.
6:74وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لِأَبِيهِ آزَرَ أَتَتَّخِذُ أَصْنَامًا آلِهَةً
Diyanet Meali:Hani İbrahim, babası Âzer’e, “Sen putları ilâh mı ediniyorsun?” demişti.
6:75وَكَذَٰلِكَ نُرِي إِبْرَاهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ
Diyanet Meali:İşte böylece İbrahim’e göklerdeki ve yerdeki hükümranlığı ve nizamı  gösteriyorduk..
6:83وَتِلْكَ حُجَّتُنَا آتَيْنَاهَا إِبْرَاهِيمَ عَلَىٰ قَوْمِهِ
Diyanet Meali:İşte kavmine karşı İbrahim’e verdiğimiz delillerimiz..
6:161دِينًا قِيَمًا مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ
Diyanet Meali:(De ki: “Şüphesiz Rabbim beni doğru bir yola), dosdoğru bir dine, Hakk’a yönelen İbrahim’in dinine (iletti). O, Allah’a ortak koşanlardan değildi.”
9:70أَلَمْ يَأْتِهِمْ نَبَأُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَقَوْمِ إِبْرَاهِيمَ
Diyanet Meali:Onlara kendilerinden öncekilerin; Nûh, Âd ve Semûd kavimlerinin; İbrahim’in kavminin haberleri ulaşmadı mı?
9:114وَمَا كَانَ اسْتِغْفَارُ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَهَا إِيَّاهُ
Diyanet Meali:İbrahim’in, babası için af dilemesi, sadece ona verdiği bir söz yüzündendi. 
9:114فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَأَوَّاهٌ حَلِيمٌ
Diyanet Meali:Onun bir Allah düşmanı olduğu kendisine açıkça belli olunca, ondan uzaklaştı. Şüphesiz İbrahim, çok içli, yumuşak huylu bir kişiydi.
11:69وَلَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَىٰ قَالُوا سَلَامًا
Diyanet Meali:Andolsun, elçilerimiz (melekler), İbrahim’e müjde getirip “Selâm sana!” dediler.
11:74فَلَمَّا ذَهَبَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ الرَّوْعُ وَجَاءَتْهُ الْبُشْرَىٰ
Diyanet Meali:İbrahim’in korkusu gidip, kendisine müjde gelince…
11:75إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوَّاهٌ مُنِيبٌ
Diyanet Meali:Çünkü İbrahim çok içli ve Allah’a yönelen bir kimseydi. *
11:76يَا إِبْرَاهِيمُ أَعْرِضْ عَنْ هَٰذَا إِنَّهُ قَدْ جَاءَ أَمْرُ رَبِّكَ
Diyanet Meali:“Ey İbrahim bundan vazgeç! Çünkü Rabbinin emri kesin olarak gelmiştir.”
12:6كَمَا أَتَمَّهَا عَلَىٰ أَبَوَيْكَ مِنْ قَبْلُ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ
Diyanet Meali:“Daha önce ataların İbrahim ve İshak’a nimetlerini tamamladığı gibi…”
12:38وَاتَّبَعْتُ مِلَّةَ آبَائِي إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ
Diyanet Meali:“Atalarım İbrahim, İshak ve Yakub’un dinine uydum.”
14:35وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَٰذَا الْبَلَدَ آمِنًا
Diyanet Meali:Hani İbrahim demişti ki: “Rabbim! Bu şehri güvenli kıl..”
15:51وَنَبِّئْهُمْ عَنْ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ
Diyanet Meali:Onlara İbrahim’in misafirlerinden de haber ver. *
16:120إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلَّهِ حَنِيفًا
Diyanet Meali:Şüphesiz İbrahim, Allah’a itaat eden, hakka yönelen bir önder idi.
16:123ثُمَّ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا
Diyanet Meali:Sonra da sana, “Hakka yönelen İbrahim’in dinine uy..” diye vahyettik.
19:41وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَبِيًّا
Diyanet Meali:Kitap’ta İbrahim’i de an. Gerçekten o, son derece dürüst bir kimse, bir peygamber idi. *
19:46قَالَ أَرَاغِبٌ أَنْتَ عَنْ آلِهَتِي يَا إِبْرَاهِيمُ
Diyanet Meali:Babası, “Ey İbrahim! Sen benim ilâhlarımdan yüz mü çeviriyorsun?” dedi.
19:58وَمِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ وَمِنْ ذُرِّيَّةِ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْرَائِيلَ
Diyanet Meali:İşte bunlar, Nûh ile beraber (gemiye) bindirdiklerimizin soyundan, İbrahim’in, Yakub’un soyundan …. (kendilerine nimet verdiğimiz nebîlerdir).
21:51وَلَقَدْ آتَيْنَا إِبْرَاهِيمَ رُشْدَهُ مِنْ قَبْلُ وَكُنَّا بِهِ عَالِمِينَ
Diyanet Meali:Andolsun, daha önce de İbrahim’e doğruyu yanlıştan ayırma yeteneğini verdik. Biz zaten onu biliyorduk. *
21:60قَالُوا سَمِعْنَا فَتًى يَذْكُرُهُمْ يُقَالُ لَهُ إِبْرَاهِيمُ
Diyanet Meali:(İçlerinden bazıları), “İbrahim denilen bir gencin onları diline doladığını duyduk” dediler. *
21:62قَالُوا أَأَنْتَ فَعَلْتَ هَٰذَا بِآلِهَتِنَا يَا إِبْرَاهِيمُ
Diyanet Meali:(İbrahim gelince) “Sen mi yaptın bunu ilâhlarımıza ey İbrahim” dediler. *
21:69قُلْنَا يَا نَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلَامًا عَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ
Diyanet Meali:“Ey ateş! İbrahim’e karşı serin ve esenlik ol” dedik. *
22:26وَإِذْ بَوَّأْنَا لِإِبْرَاهِيمَ مَكَانَ الْبَيْتِ أَنْ لَا تُشْرِكْ بِي شَيْئًا
Diyanet Meali:Hani biz İbrahim’e, Kâbe’nin yerini, “Bana hiçbir şeyi ortak koşma…” diye belirlemiştik.
22:43وَقَوْمُ إِبْرَاهِيمَ وَقَوْمُ لُوطٍ
Diyanet Meali:İbrahim’in kavmi ile Lût’un kavmi…*
22:78مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ قَبْلُ
Diyanet Meali:Babanız İbrahim’in dinine uyun. Allah, sizi hem daha önce, (hem de bu Kur’an’da) müslüman diye isimlendirdi…
26:69وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ إِبْرَاهِيمَ
Diyanet Meali:Ey Muhammed! Onlara İbrahim’in haberini de oku. *
29:16وَإِبْرَاهِيمَ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاتَّقُوهُ
Diyanet Meali:İbrahim’i de peygamber olarak gönderdik. Hani o, kavmine şöyle demişti: “Allah’a kulluk edin, O’na karşı gelmekten sakının.”
29:31وَلَمَّا جَاءَتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَىٰ قَالُوا
Diyanet Meali:Elçilerimiz (melekler) İbrahim’e müjdeyi getirdiklerinde, şöyle dediler…
33:7وَإِذْ أَخَذْنَا مِنَ النَّبِيِّينَ مِيثَاقَهُمْ وَمِنْكَ وَمِنْ نُوحٍ وَإِبْرَاهِيمَ
Diyanet Meali:Hani biz peygamberlerden sağlam söz almıştık. Senden, Nûh’tan, İbrahim’den…
37:83وَإِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ
Diyanet Meali:Şüphesiz İbrahim de O’nun taraftarlarından idi. *
37:104وَنَادَيْنَاهُ أَنْ يَا إِبْرَاهِيمُ
Diyanet Meali:Ona, şöyle seslendik: “Ey İbrahim!” *
37:109سَلَامٌ عَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ
Diyanet Meali:İbrahim’e selâm olsun. *
38:45وَاذْكُرْ عِبَادَنَا إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ أُولِي الْأَيْدِي
Diyanet Meali:(Ey Muhammed!) Güçlü (ve basiretli) kullarımız İbrahim’i, İshak’ı ve Yakub’u da an.
42:13وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَىٰ وَعِيسَىٰ أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ
Diyanet Meali:“Dini dosdoğru tutun” diye (Nûh’a emrettiğini, sana vahyettiğini), İbrâhim’e, Mûsâ’ya ve İsâ’ya emrettiğini (size de din kıldı).
43:26وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ إِنَّنِي بَرَاءٌ مِمَّا تَعْبُدُونَ
Diyanet Meali:Hani İbrahim, babasına ve kavmine şöyle demişti: “Şüphesiz ben sizin taptıklarınızdan uzağım.” *
51:24هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ الْمُكْرَمِينَ
Diyanet Meali:(Ey Muhammed!) İbrahim’in ağırlanan misafirlerinin haberi sana geldi mi? *
53:37وَإِبْرَاهِيمَ الَّذِي وَفَّىٰ
Diyanet Meali:Allah’ın emirlerini bütünüyle yerine getiren İbrahim’in… *
57:26وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا وَإِبْرَاهِيمَ وَجَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ
Diyanet Meali:Andolsun, biz Nûh’u ve İbrahim’i peygamber olarak gönderdik. Peygamberliği (ve kitabı) onların soylarına da verdik.
60:4قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ
Diyanet Meali:İbrahim’de ve onunla birlikte bulunanlarda sizin için güzel bir örnek vardır.
60:4إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ
Diyanet Meali:Yalnız İbrahim’in, babasına, “Senin için mutlaka bağışlama dileyeceğim…” sözü başka.
87:19صُحُفِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَىٰ
Diyanet Meali:İbrahim ve Mûsâ’nın sayfalarında…*