KÖK HARFLER: أ م ت
ANLAM:
أَمَتَ : Bir şeyi ölçmek; onun ölçülerini, adedini ve benzerlerini almak; ölçüsünü hesaplamak veya tahmin etmek; onun yolunu tutmak veya onun peşine düşmek.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
اَمَتَ (geniş zamanlı يَاْمِتُ mastar isim اَمْتًا):
اَمَتَهُ : Onu ölçtü; onun ölçülerini, adedini ve benzerlerini aldı; ölçüsünü hesapladı veya tahmin etti; onun yolunu tuttu veya onun peşine düştü.
اَمَتَ الْقَوْمَ : İnsanların sayısını hesapladı. (mastar isim اَمْتٌ )
اَمْتٌ : Bir uzaklık ölçüsü; (2) şüphe; (3) eğiklik veya eşitsizlik; yükseklik ve alçaklık, iniş çıkış; bir yerin engebeliliği ve bir diğerinin pürüzlülüğü; bir yerin diğerine oranla daha yüksek ya da çıkıntılı olması; yükseltilmiş bir yer; küçük tümsekler veya tepeler; (4) hata, kusur, eksiklik veya benzeri; zayıflık; güçsüzlük; dermansızlık; ihmalkarlık; iyi bir şekilde, amaçla, suretle ya da usulde hareket etmek veya davranmak.
كَمْ اَمْتٌ مَا بَيْنَكُمْ وَبَيْنَ الْكُوفَةِ : Küfe (Irak’ta bir şehir) ile senin aranda ne kadar mesafe var?
لَيْسَ فِى الْخَمْرِ اَمْتٌ : Şarabın kanuna aykırı olduğuna hiç şüphe yoktur.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| أَمْتٌ | isim | 1 | Yükseklik-alçaklık, iniş-çıkış. | 20/107 |
|
| Toplam | 1 |
|
|
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Yok.
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Emit | أَمِت | Ağaç budağı. Küçük tepe, sertlik. Eğilmek, eğrilik, ayıp. Küçük tepe, sertlik. |
| Te’mit | تَأْمِيت | Tahminde bulunmak. Ölçmek. |
| Emitmek | ——— | Eğilmek, meyletmek. İki büklüm olmak. Eğmek. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
أَمْتٌ : İsim.
| 20:107 | لَا تَرَىٰ فِيهَا عِوَجًا وَلَا أَمْتًا |
| Diyanet Meali: | “Orada hiçbir çukur, hiçbir tümsek göremeyeceksin.” * |