KÖK HARFLER: د خ ل
ANLAM:
دَخَلَ:
1- Girmek.
2- Cima (cinsî münasebet) yapmak, gerdeğe girmek.
3- Katılmak.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
دَخَلَ (geniş zaman يَدْخُلُ mastar isim دُخُولٌ ve مَدْخَلٌ):
دَخَلَ ve اِدَّخَل : O kişi veya şey girdi, gitti, içeri girdi.
دَخَلْتُ الدَّارَ اَوْ فِى الدَّارِ : Eve girdim.
دَخَلَ بِامْرَاَتِهِ : Karısıyla zifafa girdi.
دَخَلَ فِيهِنَّ : Onların topluluğundan biri olmak maksadıyla onların arasına girdi.
دَخَلَ فِى الْاِسْلَامِ : İslam’a girdi ya da onu benimsedi.
دَخَلَ فِى الْاَمْرِ : İşe başladı ya da koyuldu.
دَخَلْتُ عَلَى زَيْدٍ اَلدَّارَ : O içerideyken Zeyd’den sonra eve girdim.
دَخَلَ (geniş zaman يَدْخَلُ mastar isim دَخَلٌ) : İçi fasit oldu. Fesat veya ayıp isabet etti.
دُخِلَ فُلَانٌ : İçi fasit oldu. Zayıf oldu.
دُخِلَ فِى عَقْلِهِ اَوْ جِسْمِهِ veya دَخِلَ : Aklen veya bedenen bir rahatsızlığı vardı.
دَخِلَ اَمْرُهُ : İşi özünde kötü veya berbat veya kusurluydu ya da o hale geldi.
دُخِلَ الطَّعَامُ : Tahıl veya yemek kurtlar tarafından yenmişti.
دَخَلٌ : Anlamları: (1) Başka bir şeye giren ve onun parçası olmayan bir şey. Bu, sözcüğün temel manasıdır; (2) aynı zamanda akıl veya bedende kötülük, bozulmuşluk veya rahatsızlık; (3) bir hurma ağacında çürüme; (4) verimsizlik veya aşırı zayıflık; (5) hainlik, hıyanet veya sadakatsizlik; (6) hile, aldatma veya sahtekarlık; (7) olmamasına rağmen ilişkileri olduğunu ileri süren insanlar veya kişiler.
فِى عَقْلِهِ دَخَلٌ : Aklen bir rahatsızlığı var.
هٰذَا الْاَمْرُ فِيهِ دَخَلٌ yani, bu işte bir bozukluk var.
اَدْخَلَهُ (mastar isim اِدْخَالٌ ve مُدْخَلٌ ) : O kişi veya şeyi girdirdi ya da girmesine sebep oldu; o kişiyi veya şeyi araya veya içeri soktu.
دَاخِلٌ (ismi fail) : Giriş; giren; bir şeyin iç kısmı.
مِنْ دَاخِلٍ : İçten.
مُدَّخَلٌ ve مِدْخَلٌ : Giriş, bir giriş veya girme yeri; ağız.
مُدَّخَلٌ : Tünel, zorlukla girilen yer, delik..
اِدَّخَلَ kelimesi دَخَلَ ile aynı anlamdadır.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
| Tür | Adet | Anlam | Örnek | Açıklama | |
| دَخَلَ | fiil-I | 76 | Girdi; cinsi münasebet yaptı, gerdeğe girdi; katıldı | 71/28 | Meçhulü: دُخِلَ |
| أَدْخَلَ | fiil-IV | 42 | Girdirdi, dahil etti | 21/75 | Meçhulü: أُدْخِلَ Meçhul Muzarisi: يُدْخَلُ |
| دَاخِلٌ | isim | 2 | Giren, dahil olan | 66/10 | |
| دَخَلٌ | isim | 2 | Hile, tuzak, gaddarlık, aldatma | 16/92 | |
| مُدْخَلٌ | isim | 3 | Girdirmek; girdirilen yer, girdirme yeri | 4/31 | |
| مُدَّخَلٌ | isim | 1 | Tünel, zorlukla girilen yer, delik | 9/57 | |
| Toplam | 126 |
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Dahl | دَخْل | Karışma, girme. |
|
| Dâhil | دَاخِل | İç, içeri |
|
| Dâhiliye | دَاخِلِيَّة | 1: İç işleri. 2: İç hastalıkları. |
|
| Duhûl | دُخُول | İçeri girme. |
|
| Dehâlet | دَخَالَة | Sığınma, korunma. |
|
| Medhal | مَدْخَل | Girilecek taraf. Dahil olacak yer. Giriş. Esere başlangıç. Önsöz. | Çoğul: Medâhil |
| Müdâhale | مُدَاخَلَة | İşlere ve lüzumlu hallere, icap ettiği için karışmak. |
|
| Müdâhil | مُدَاخِل | Dahil olan. |
|
| İdhâl | إِدْخَال | Dahil etmek. İçine almak. Sokmak. |
|
| İdhâlât | إِدْخَالَات | Dış alım. |
|
| Müdhal | مُدْخَل | Dahil edilmiş. |
|
| Müdhil | مُدْخِل | Dahil eden, girdiren, idhal eden, sokan. |
|
| Tedâhül | تَدَاخُل | İç içe olmak. |
|
| Tahıl | ——— | Buğday, arpa, mısır, yulaf, çavdar, pirinç vb. ürünlerin genel adı, hububat. |
|
Tahıl kelimesi, bu kökten gelen dahl (دخل) “gelir, getiri, verim” sözcüğünden alıntıdır. (Nişanyan Sözlük)
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
دَخَلَ : Fiil-I. Meçhulü: دُخِلَ
| 2:58 | وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هَٰذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُوا مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا |
| Diyanet Meali: | Hani, “Şu memlekete girin. Orada dilediğiniz gibi, bol bol yiyin.” demiştik. |
| 2:58 | وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا وَقُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ |
| Diyanet Meali: | “Kapısından eğilerek tevazu ile girin ve “hıtta!” (Ya Rabbi, bizi affet) deyin ki, biz de sizin hatalarınızı bağışlayalım.” |
| 2:111 | وَقَالُوا لَنْ يَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ كَانَ هُودًا أَوْ نَصَارَىٰ |
| Diyanet Meali: | Bir de; “Yahudi ve Hıristiyanlardan başkası Cennet’e girmeyecek” dediler. |
| 2:114 | أُولَٰئِكَ مَا كَانَ لَهُمْ أَنْ يَدْخُلُوهَا إِلَّا خَائِفِينَ |
| Diyanet Meali: | Böyleleri oralara (eğer girerlerse) ancak korka korka girebilmelidirler. |
| 2:208 | يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِي السِّلْمِ كَافَّةً |
| Diyanet Meali: | Ey iman edenler! Hepiniz topluca barış ve güvenliğe (İslâm’a) girin. |
| 2:214 | أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُمْ مَثَلُ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ |
| Diyanet Meali: | Yoksa siz, sizden öncekilerin başına gelenler, sizin de başınıza gelmeden cennete gireceğinizi mi sandınız? |
| 3:37 | كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِنْدَهَا رِزْقًا |
| Diyanet Meali: | Zekeriya, onun bulunduğu bölmeye her girişinde yanında bir yiyecek bulurdu. |
| 3:97 | فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا |
| Diyanet Meali: | Onda apaçık deliller, Makam-ı İbrahim vardır. Oraya kim girerse, güven içinde olur. |
| 3:142 | أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جَاهَدُوا مِنْكُمْ وَيَعْلَمَ الصَّابِرِينَ |
| Diyanet Meali: | Yoksa siz; Allah, içinizden cihad edenleri (sınayıp) ayırt etmeden ve yine sabredenleri (sınayıp) ayırt etmeden cennete gireceğinizi mi sandınız? * |
| 4:23 | وَرَبَائِبُكُمُ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُمْ مِنْ نِسَائِكُمُ اللَّاتِي دَخَلْتُمْ بِهِنَّ |
| Diyanet Meali: | (Size şunlarla evlenmek haram kılındı:) … kendileriyle zifafa girdiğiniz karılarınızdan olup evlerinizde bulunan üvey kızlarınız… |
| 4:23 | فَإِنْ لَمْ تَكُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ |
| Diyanet Meali: | Eğer anneleri ile zifafa girmemişseniz onlarla evlenmenizde size bir günah yoktur… |
| 4:124 | فَأُولَٰئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ نَقِيرًا |
| Diyanet Meali: | İşte onlar cennete girerler ve zerre kadar haksızlığa uğratılmazlar. |
| 4:154 | وَقُلْنَا لَهُمُ ادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا وَقُلْنَا لَهُمْ لَا تَعْدُوا فِي السَّبْتِ |
| Diyanet Meali: | Ve onlara, “Tevazu ile kapıdan girin” dedik. Yine onlara, “Cumartesi (yasakları) konusunda haddi aşmayın” dedik. |
| 5:21 | يَا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ |
| Diyanet Meali: | “Ey kavmim! Allah’ın size yazdığı kutsal toprağa girin.” |
| 5:22 | وَإِنَّا لَنْ نَدْخُلَهَا حَتَّىٰ يَخْرُجُوا مِنْهَا |
| Diyanet Meali: | “Onlar oradan çıkmadıkça, biz oraya asla giremeyiz.” |
| 5:23 | ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَالِبُونَ |
| Diyanet Meali: | “Onların üzerine kapıdan girin. Oraya girdiniz mi artık siz kuşkusuz galiplersiniz.” |
| 5:23 | ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَالِبُونَ |
| Diyanet Meali: | “Onların üzerine kapıdan girin. Oraya girdiniz mi artık siz kuşkusuz galiplersiniz.” |
| 5:24 | قَالُوا يَا مُوسَىٰ إِنَّا لَنْ نَدْخُلَهَا أَبَدًا مَا دَامُوا فِيهَا |
| Diyanet Meali: | Dediler ki: “Ey Mûsa! Onlar orada bulundukça, biz oraya asla girmeyeceğiz.” |
| 5:61 | وَقَدْ دَخَلُوا بِالْكُفْرِ وَهُمْ قَدْ خَرَجُوا بِهِ |
| Diyanet Meali: | (Yanınıza) küfürle girip yine (yanınızdan) küfürle çıktıkları hâlde… |
| 7:38 | قَالَ ادْخُلُوا فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ فِي النَّارِ |
| Diyanet Meali: | Allah, şöyle der: “Sizden önce gelip geçmiş cin ve insan toplulukları ile birlikte ateşe girin.” |
| 7:38 | كُلَّمَا دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَهَا |
| Diyanet Meali: | Her ümmet girdikçe kendi yoldaşına lanet eder. |
| 7:40 | وَلَا يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّىٰ يَلِجَ الْجَمَلُ فِي سَمِّ الْخِيَاطِ |
| Diyanet Meali: | Onlar, deve iğne deliğinden geçinceye kadar cennete de giremezler! |
| 7:46 | لَمْ يَدْخُلُوهَا وَهُمْ يَطْمَعُونَ |
| Diyanet Meali: | Onlar henüz cennete girmemişlerdir, ama bunu ummaktadırlar. |
| 7:49 | ادْخُلُوا الْجَنَّةَ لَا خَوْفٌ عَلَيْكُمْ وَلَا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ |
| Diyanet Meali: | “Haydi, girin cennete. Size korku yok. Siz üzülecek de değilsiniz.” |
| 7:161 | وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا نَغْفِرْ لَكُمْ خَطِيئَاتِكُمْ |
| Diyanet Meali: | “Kentin kapısından eğilerek tevazu ile girin ki biz de sizin hatalarınızı bağışlayalım.” |
| 12:36 | وَدَخَلَ مَعَهُ السِّجْنَ فَتَيَانِ |
| Diyanet Meali: | Onunla beraber zindana iki delikanlı daha girdi. |
| 12:58 | وَجَاءَ إِخْوَةُ يُوسُفَ فَدَخَلُوا عَلَيْهِ فَعَرَفَهُمْ وَهُمْ لَهُ مُنْكِرُونَ |
| Diyanet Meali: | (Derken) Yûsuf’un kardeşleri çıkageldiler ve yanına girdiler. Yûsuf onları tanıdı, onlar ise Yûsuf’u tanımıyorlardı. * |
| 12:67 | وَقَالَ يَا بَنِيَّ لَا تَدْخُلُوا مِنْ بَابٍ وَاحِدٍ |
| Diyanet Meali: | Sonra da, “Ey oğullarım! Bir kapıdan girmeyin…” dedi. |
| 12:67 | لَا تَدْخُلُوا مِنْ بَابٍ وَاحِدٍ وَادْخُلُوا مِنْ أَبْوَابٍ مُتَفَرِّقَةٍ |
| Diyanet Meali: | “Bir kapıdan girmeyin, ayrı ayrı kapılardan girin.” |
| 12:68 | وَلَمَّا دَخَلُوا مِنْ حَيْثُ أَمَرَهُمْ أَبُوهُمْ مَا كَانَ يُغْنِي عَنْهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ |
| Diyanet Meali: | Babalarının emrettiği şekilde (ayrı kapılardan) girdiklerinde (bile) bu, Allah’tan gelecek hiçbir şeyi onlardan uzaklaştıracak değildi. |
| 12:69 | وَلَمَّا دَخَلُوا عَلَىٰ يُوسُفَ آوَىٰ إِلَيْهِ أَخَاهُ |
| Diyanet Meali: | Yûsuf’un huzuruna girdiklerinde; o, kardeşi Bünyamin’i yanına bağrına bastı. |
| 12:88 | فَلَمَّا دَخَلُوا عَلَيْهِ قَالُوا يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ مَسَّنَا وَأَهْلَنَا الضُّرُّ |
| Diyanet Meali: | Bunun üzerine (Mısır’a dönüp) Yûsuf’un yanına girdiklerinde, “Ey güçlü vezir! Bize ve ailemize darlık ve sıkıntı dokundu.” dediler. |
| 12:99 | فَلَمَّا دَخَلُوا عَلَىٰ يُوسُفَ آوَىٰ إِلَيْهِ أَبَوَيْهِ |
| Diyanet Meali: | (Mısır’a gidip) Yûsuf’un huzuruna girdiklerinde; Yûsuf ana babasını bağrına bastı. |
| 12:99 | وَقَالَ ادْخُلُوا مِصْرَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ آمِنِينَ |
| Diyanet Meali: | Ve “Allah’ın iradesi ile güven içinde Mısır’a girin” dedi. |
| 13:23 | جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ |
| Diyanet Meali: | Bu sonuç da Adn cennetleridir. Atalarından, eşlerinden ve çocuklarından iyi olanlarla beraber oraya girerler. |
| 13:23 | وَالْمَلَائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِمْ مِنْ كُلِّ بَابٍ |
| Diyanet Meali: | Melekler de her bir kapıdan yanlarına girerler. |
| 15:46 | ادْخُلُوهَا بِسَلَامٍ آمِنِينَ |
| Diyanet Meali: | Onlara, “Girin oraya esenlikle, güven içinde” denilir. * |
| 15:52 | إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقَالُوا سَلَامًا قَالَ إِنَّا مِنْكُمْ وَجِلُونَ |
| Diyanet Meali: | Hani misafirler İbrahim’in yanına girmiş ve “Selâm” demişlerdi. O da, “Gerçekten biz sizden korkuyoruz” demişti. * |
| 16:29 | فَادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا فَلَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ |
| Diyanet Meali: | “Haydi, içinde ebedî kalacağınız cehennemin kapılarından girin. Büyüklük taslayanların yeri ne kötüdür!” * |
| 16:31 | جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ |
| Diyanet Meali: | İçinden nehirler akan Adn cennetlerine gireceklerdir. |
| 16:32 | يَقُولُونَ سَلَامٌ عَلَيْكُمُ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ |
| Diyanet Meali: | (Melekler), “Selâm size! Yapmış olduğunuz iyi işlere karşılık girin cennete” derler. |
| 17:7 | وَلِيَدْخُلُوا الْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ |
| Diyanet Meali: | Daha önce girdikleri gibi yine mescide (Beyt-i Makdis’e) girsinler diye… |
| 17:7 | وَلِيَدْخُلُوا الْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ |
| Diyanet Meali: | Daha önce girdikleri gibi yine mescide (Beyt-i Makdis’e) girsinler diye… |
| 18:35 | وَدَخَلَ جَنَّتَهُ وَهُوَ ظَالِمٌ لِنَفْسِهِ |
| Diyanet Meali: | Derken kendine zulmederek bağına girdi. |
| 18:39 | وَلَوْلَا إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَكَ قُلْتَ مَا شَاءَ اللَّهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ |
| Diyanet Meali: | “Bağına girdiğinde ‘Mâşaallah! Kuvvet yalnız Allah’ındır’ deseydin ya!” |
| 19:60 | فَأُولَٰئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ شَيْئًا |
| Diyanet Meali: | Onlar cennete girecekler ve hiçbir haksızlığa uğratılmayacaklardır. |
| 24:27 | لَا تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ بُيُوتِكُمْ حَتَّىٰ تَسْتَأْنِسُوا وَتُسَلِّمُوا عَلَىٰ أَهْلِهَا |
| Diyanet Meali: | Kendi evlerinizden başka evlere, geldiğinizi hissettirip (izin alıp) ev sahiplerine selâm vermeden girmeyin. |
| 24:28 | فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فِيهَا أَحَدًا فَلَا تَدْخُلُوهَا حَتَّىٰ يُؤْذَنَ لَكُمْ |
| Diyanet Meali: | Eğer evde kimseyi bulamazsanız, size izin verilinceye kadar oraya girmeyin. |
| 24:29 | لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ مَسْكُونَةٍ فِيهَا مَتَاعٌ لَكُمْ |
| Diyanet Meali: | İçinde size ait bir eşya olan, oturanı bulunmayan evlere girmenizde herhangi bir günah yoktur. |
| 24:61 | فَإِذَا دَخَلْتُمْ بُيُوتًا فَسَلِّمُوا عَلَىٰ أَنْفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُبَارَكَةً طَيِّبَةً |
| Diyanet Meali: | Evlere girdiğiniz zaman birbirinize, Allah katından mübarek ve hoş bir esenlik dileği olarak, selâm verin. |
| 27:18 | قَالَتْ نَمْلَةٌ يَا أَيُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوا مَسَاكِنَكُمْ |
| Diyanet Meali: | Bir karınca, “Ey karıncalar! Yuvalarınıza girin…” dedi. |
| 27:34 | قَالَتْ إِنَّ الْمُلُوكَ إِذَا دَخَلُوا قَرْيَةً أَفْسَدُوهَا |
| Diyanet Meali: | (Kraliçe Belkıs) şöyle dedi: “Krallar bir memlekete girdi mi, orayı harap ederler…” |
| 27:44 | قِيلَ لَهَا ادْخُلِي الصَّرْحَ |
| Diyanet Meali: | Ona “köşke gir” denildi. |
| 28:15 | وَدَخَلَ الْمَدِينَةَ عَلَىٰ حِينِ غَفْلَةٍ مِنْ أَهْلِهَا |
| Diyanet Meali: | Mûsâ, halkın habersiz olduğu bir sırada şehre girdi. |
| 33:14 | وَلَوْ دُخِلَتْ عَلَيْهِمْ مِنْ أَقْطَارِهَا ثُمَّ سُئِلُوا الْفِتْنَةَ لَآتَوْهَا |
| Diyanet Meali: | Eğer Medine’nin her tarafından üzerlerine gelinse ve orada karışıklık çıkarmaları istenseydi, onu mutlaka yaparlardı. |
| 33:53 | لَا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلَىٰ طَعَامٍ غَيْرَ نَاظِرِينَ إِنَاهُ |
| Diyanet Meali: | Yemek için çağrılmaksızın ve yemeğin pişmesini beklemeksizin (vakitli vakitsiz) Peygamber’in evlerine girmeyin. |
| 33:53 | وَلَٰكِنْ إِذَا دُعِيتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذَا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا |
| Diyanet Meali: | Çağrıldığınız zaman girin. Yemeği yiyince de hemen dağılın. |
| 35:33 | جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَلُؤْلُؤًا |
| Diyanet Meali: | Onlar, Adn cennetlerine girerler. Orada altın bilezikler ve incilerle süslenirler. |
| 36:26 | قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ |
| Diyanet Meali: | (Kavmi onu öldürdüğünde kendisine): “Cennete gir!” denildi. |
| 38:22 | إِذْ دَخَلُوا عَلَىٰ دَاوُودَ فَفَزِعَ مِنْهُمْ قَالُوا لَا تَخَفْ |
| Diyanet Meali: | Hani Dâvûd’un yanına girmişlerdi de Dâvûd onlardan korkmuştu. Onlar, “Korkma!” dediler. |
| 39:72 | قِيلَ ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا |
| Diyanet Meali: | Onlara şöyle denir: “İçinde ebedî kalmak üzere cehennemin kapılarından girin.” |
| 39:73 | وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِينَ |
| Diyanet Meali: | Cennet bekçileri onlara şöyle der: “Size selâm olsun! Tertemiz oldunuz. Haydi ebedî kalmak üzere buraya girin.” |
| 40:40 | فَأُولَٰئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ يُرْزَقُونَ فِيهَا بِغَيْرِ حِسَابٍ |
| Diyanet Meali: | “İşte onlar cennete girecek ve orada hesapsız olarak rızıklandırılacaklardır.” |
| 40:60 | إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ |
| Diyanet Meali: | “Bana kulluk etmeyi kibirlerine yediremeyenler aşağılanmış bir hâlde cehenneme gireceklerdir.” |
| 40:76 | ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ |
| Diyanet Meali: | Onlara, “Ebedî kalmak üzere cehennem kapılarından girin. Büyüklük taslayanların yeri ne kötüdür!” (denir). * |
| 43:70 | ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنْتُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ تُحْبَرُونَ |
| Diyanet Meali: | “Siz ve eşleriniz sevinç ve mutluluk içinde cennete giriniz.” * |
| 48:27 | لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ آمِنِينَ |
| Diyanet Meali: | Allah dilerse, siz güven içinde Mescid-i Haram’a gireceksiniz. |
| 49:14 | وَلَٰكِنْ قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ |
| Diyanet Meali: | “Fakat boyun eğdik” deyin. Henüz iman kalplerinize girmedi.” |
| 50:34 | ادْخُلُوهَا بِسَلَامٍ ذَٰلِكَ يَوْمُ الْخُلُودِ |
| Diyanet Meali: | “Oraya esenlikle girin. İşte bu, ebedîlik günüdür.” * |
| 51:25 | إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقَالُوا سَلَامًا قَالَ سَلَامٌ قَوْمٌ مُنْكَرُونَ |
| Diyanet Meali: | Hani onlar, İbrahim’in yanına varmışlar ve “Selâm olsun sana!” demişlerdi. O da “Size de selâm olsun.” demiş, “Bunlar tanınmamış (yabancı) kimseler” (diye düşünmüştü). * |
| 66:10 | وَقِيلَ ادْخُلَا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِينَ |
| Diyanet Meali: | Onlara, “Haydi, ateşe girenlerle beraber siz de girin!” denildi. |
| 68:24 | أَنْ لَا يَدْخُلَنَّهَا الْيَوْمَ عَلَيْكُمْ مِسْكِينٌ |
| Diyanet Meali: | “Sakın, bugün orada hiçbir yoksul yanınıza sokulmasın.” * |
| 71:28 | رَبِّ اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِمَنْ دَخَلَ بَيْتِيَ مُؤْمِنًا |
| Diyanet Meali: | “Rabbim! Beni, ana babamı, iman etmiş olarak evime girenleri … bağışla.” |
| 89:29 | فَادْخُلِي فِي عِبَادِي |
| Diyanet Meali: | “(İyi) kullarımın arasına gir.” * |
| 89:30 | وَادْخُلِي جَنَّتِي |
| Diyanet Meali: | “Cennetime gir.” * |
| 110:2 | وَرَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْوَاجًا |
| Diyanet Meali: | İnsanların bölük bölük Allah’ın dinine girdiğini gördüğünde… |
أَدْخَلَ : Fiil-IV. Meçhulü: أُدْخِلَ Meçhul Muzarisi: يُدْخَلُ
| 3:185 | فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ |
| Diyanet Meali: | Kim cehennemden uzaklaştırılıp cennete sokulursa, gerçekten kurtuluşa ermiştir. |
| 3:192 | رَبَّنَا إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ |
| Diyanet Meali: | “Rabbimiz! Sen kimi cehennem ateşine sokarsan, onu rezil etmişsindir.” |
| 3:195 | وَلَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ |
| Diyanet Meali: | “Onları içinden ırmaklar akan cennetlere koyacağım.” |
| 4:13 | وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ |
| Diyanet Meali: | Kim Allah’a ve Peygamberine itaat ederse, Allah onu, içinden ırmaklar akan, içinde ebedî kalacakları cennetlere sokar. İşte bu büyük başarıdır. |
| 4:14 | وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ نَارًا خَالِدًا فِيهَا |
| Diyanet Meali: | Kim de Allah’a ve Peygamberine isyan eder ve O’nun koyduğu sınırları aşarsa, Allah onu ebedî kalacağı cehennem ateşine sokar. |
| 4:31 | إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُمْ مُدْخَلًا كَرِيمًا |
| Diyanet Meali: | Eğer size yasaklanan (günah)ların büyüklerinden kaçınırsanız, sizin küçük günahlarınızı örteriz ve sizi güzel bir yere koyarız. * |
| 4:57 | وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا |
| Diyanet Meali: | İman edip salih ameller işleyenleri ise, içinden ırmaklar akan, içlerinde ebedî kalacakları cennetlere koyacağız. |
| 4:57 | لَهُمْ فِيهَا أَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَنُدْخِلُهُمْ ظِلًّا ظَلِيلًا |
| Diyanet Meali: | Onlara orada tertemiz eşler vardır. Onları, koyu gölgeler altında bulunduracağız. |
| 4:122 | وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ |
| Diyanet Meali: | İman edip salih ameller işleyenleri de ebedî olarak kalacakları, içlerinden ırmaklar akan cennetlere koyacağız. |
| 4:175 | فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَاعْتَصَمُوا بِهِ فَسَيُدْخِلُهُمْ فِي رَحْمَةٍ مِنْهُ وَفَضْلٍ |
| Diyanet Meali: | Allah’a iman edip ona sımsıkı sarılanları ise (Allah), kendisinden bir rahmet ve lütfa kavuşturacaktır. |
| 5:12 | وَلَأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ |
| Diyanet Meali: | “Ve andolsun sizi, içinden ırmaklar akan cennetlere koyarım.” |
| 5:65 | وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْكِتَابِ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَكَفَّرْنَا عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَأَدْخَلْنَاهُمْ جَنَّاتِ النَّعِيمِ |
| Diyanet Meali: | Eğer kitap ehli iman etseler ve Allah’a karşı gelmekten sakınsalardı, muhakkak onların kötülüklerini örterdik ve onları Naim cennetlerine koyardık. * |
| 5:84 | وَنَطْمَعُ أَنْ يُدْخِلَنَا رَبُّنَا مَعَ الْقَوْمِ الصَّالِحِينَ |
| Diyanet Meali: | “Rabbimizin, bizi salihler topluluğuyla beraber (cennete) koymasını umarken…” |
| 7:151 | وَأَدْخِلْنَا فِي رَحْمَتِكَ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ |
| Diyanet Meali: | “Bizi kendi rahmetine sok. Sen, merhametlilerin en merhametlisisin.” |
| 9:99 | أَلَا إِنَّهَا قُرْبَةٌ لَهُمْ سَيُدْخِلُهُمُ اللَّهُ فِي رَحْمَتِهِ |
| Diyanet Meali: | Bilesiniz ki bu, (Allah katında) onlar için yakınlıktır. Allah, onları rahmetine sokacaktır. |
| 14:23 | وَأُدْخِلَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ |
| Diyanet Meali: | İnanan ve salih ameller işleyenler, içlerinden ırmaklar akan cennetlere sokulacaklardır. |
| 17:80 | وَقُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ |
| Diyanet Meali: | De ki: “Rabbim! (Gireceğim yere) doğruluk ve esenlik içinde girmemi sağla. (Çıkacağım yerden de) beni doğruluk ve esenlik içinde çıkar.” |
| 21:75 | وَأَدْخَلْنَاهُ فِي رَحْمَتِنَا إِنَّهُ مِنَ الصَّالِحِينَ |
| Diyanet Meali: | Onu rahmetimizin içine soktuk. Çünkü o, gerçekten salih kimselerdendi. * |
| 21:86 | وَأَدْخَلْنَاهُمْ فِي رَحْمَتِنَا إِنَّهُمْ مِنَ الصَّالِحِينَ |
| Diyanet Meali: | Onları da rahmetimizin içine soktuk. Şüphesiz onlar salih kimselerdendi. * |
| 22:14 | إِنَّ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ |
| Diyanet Meali: | Muhakkak ki Allah, iman edip salih ameller işleyenleri içinden ırmaklar akan cennetlere koyacaktır. |
| 22:23 | إِنَّ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ |
| Diyanet Meali: | Şüphesiz Allah, iman edip salih ameller işleyenleri içlerinden ırmaklar akan cennetlere koyacaktır. |
| 22:59 | لَيُدْخِلَنَّهُمْ مُدْخَلًا يَرْضَوْنَهُ وَإِنَّ اللَّهَ لَعَلِيمٌ حَلِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Elbette onları hoşnut olacakları bir yere sokacaktır. Şüphesiz Allah hakkıyla bilendir, halîmdir (hemen cezalandırmaz, mühlet verir). * |
| 27:12 | وَأَدْخِلْ يَدَكَ فِي جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضَاءَ مِنْ غَيْرِ سُوءٍ |
| Diyanet Meali: | “Elini koynuna sok, kusursuz bembeyaz olarak çıksın.” |
| 27:19 | وَأَدْخِلْنِي بِرَحْمَتِكَ فِي عِبَادِكَ الصَّالِحِينَ |
| Diyanet Meali: | “Ve beni rahmetinle salih kullarının arasına kat!” |
| 29:9 | وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِي الصَّالِحِينَ |
| Diyanet Meali: | İman edip de salih amel işleyenler var ya, biz onları mutlaka salihler (iyiler) arasına sokacağız. * |
| 40:8 | رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدْتَهُمْ |
| Diyanet Meali: | “Ey Rabbimiz! Onları, kendilerine vaad ettiğin Adn cennetlerine koy.” |
| 40:46 | وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذَابِ |
| Diyanet Meali: | Kıyametin kopacağı günde de, “Firavun ailesini azabın en şiddetlisine sokun” denilecektir. |
| 42:8 | وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَهُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَٰكِنْ يُدْخِلُ مَنْ يَشَاءُ فِي رَحْمَتِهِ |
| Diyanet Meali: | Allah dileseydi, onları (aynı dine mensup) bir tek ümmet yapardı. Fakat O, dilediğini rahmetine sokar. |
| 45:30 | فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ |
| Diyanet Meali: | İnanıp salih ameller işleyenlere gelince, Rableri onları rahmetine sokacaktır. |
| 47:6 | وَيُدْخِلُهُمُ الْجَنَّةَ عَرَّفَهَا لَهُمْ |
| Diyanet Meali: | Onları, kendilerine tanıttığı cennete koyacaktır. * |
| 47:12 | إِنَّ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ |
| Diyanet Meali: | Şüphesiz Allah, inanıp salih ameller işleyenleri, içinden ırmaklar akan cennetlere koyacaktır. |
| 48:5 | لِيُدْخِلَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ |
| Diyanet Meali: | Bütün bunlar Allah’ın; inanan erkek ve kadınları, içlerinden ırmaklar akan cennetlere koyması içindir. |
| 48:17 | وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ |
| Diyanet Meali: | Kim Allah’a ve Peygamberine itaat ederse, Allah onu, içlerinden ırmaklar akan cennetlere koyar. |
| 48:25 | لِيُدْخِلَ اللَّهُ فِي رَحْمَتِهِ مَنْ يَشَاءُ |
| Diyanet Meali: | Allah, dilediğini rahmetine koymak için böyle yapmıştır. |
| 58:22 | وَيُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا |
| Diyanet Meali: | Onları, içlerinden ırmaklar akan ve içlerinde ebedî kalacakları cennetlere sokacaktır. |
| 61:12 | يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَيُدْخِلْكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ |
| Diyanet Meali: | (Bunu yapınız ki) Allah, günahlarınızı bağışlasın, sizi içinden ırmaklar akan cennetlere koysun. |
| 64:9 | يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَيُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ |
| Diyanet Meali: | (Kim Allah’a inanır ve salih amel işlerse), Allah onun kötülüklerini örter ve onu içinden ırmaklar akan cennetlere sokar. |
| 65:11 | وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ |
| Diyanet Meali: | Kim Allah’a inanır ve salih bir amel işlerse, Allah onu, içinden ırmaklar akan cennetlere sokar. |
| 66:8 | عَسَىٰ رَبُّكُمْ أَنْ يُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ |
| Diyanet Meali: | Umulur ki, Rabbiniz sizin kötülüklerinizi örter, içlerinden ırmaklar akan cennetlere sokar. |
| 70:38 | أَيَطْمَعُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ أَنْ يُدْخَلَ جَنَّةَ نَعِيمٍ |
| Diyanet Meali: | Onlardan her biri Naîm cennetine sokulacağını mı umuyor? * |
| 71:25 | مِمَّا خَطِيئَاتِهِمْ أُغْرِقُوا فَأُدْخِلُوا نَارًا |
| Diyanet Meali: | Hataları (küfür ve isyanları) yüzünden suda boğuldular ve cehenneme sokuldular. |
| 76:31 | يُدْخِلُ مَنْ يَشَاءُ فِي رَحْمَتِهِ وَالظَّالِمِينَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا |
| Diyanet Meali: | O, dilediği kimseyi rahmetine sokar. Zalimlere ise elem dolu bir azap hazırlamıştır. * |
دَاخِلُونَ : İsim. İsm-i Fâil. Kurallı Erkek Çoğul. Tekili: دَاخِلٌ
| 5:22 | فَإِنْ يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِنَّا دَاخِلُونَ |
| Diyanet Meali: | “Eğer oradan çıkarlarsa, biz de gireriz.” |
| 66:10 | وَقِيلَ ادْخُلَا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِينَ |
| Diyanet Meali: | Onlara, “Haydi, ateşe girenlerle beraber siz de girin!” denildi. |
دَخَلٌ : İsim.
| 16:92 | تَتَّخِذُونَ أَيْمَانَكُمْ دَخَلًا بَيْنَكُمْ أَنْ تَكُونَ أُمَّةٌ هِيَ أَرْبَىٰ مِنْ أُمَّةٍ |
| Diyanet Meali: | Bir topluluk diğer bir topluluktan daha (güçlü ve) çoktur diye yeminlerinizi aranızda bir hile ve fesat sebebi yaparak, (ipliğini iyice eğirip büktükten sonra tekrar çözüp bozan kadın gibi olmayın). |
| 16:94 | وَلَا تَتَّخِذُوا أَيْمَانَكُمْ دَخَلًا بَيْنَكُمْ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِهَا |
| Diyanet Meali: | Yeminlerinizi aranızda hile ve fesat sebebi yapmayın. Sonra sağlamca bastıktan sonra ayak(larınız) kayar… |
مُدْخَلٌ : İsim. İsm-i Mef’ûl. İf’âl Bâbı (IV. Bâb).
| 4:31 | نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُمْ مُدْخَلًا كَرِيمًا |
| Diyanet Meali: | (Eğer size yasaklanan günahların büyüklerinden kaçınırsanız), sizin küçük günahlarınızı örteriz ve sizi güzel bir yere koyarız. |
| 17:80 | وَقُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ |
| Diyanet Meali: | De ki: “Rabbim! (Gireceğim yere) doğruluk ve esenlik içinde girmemi sağla. (Çıkacağım yerden de) beni doğruluk ve esenlik içinde çıkar.” |
| 22:59 | لَيُدْخِلَنَّهُمْ مُدْخَلًا يَرْضَوْنَهُ وَإِنَّ اللَّهَ لَعَلِيمٌ حَلِيمٌ |
| Diyanet Meali: | Elbette onları hoşnut olacakları bir yere sokacaktır. Şüphesiz Allah hakkıyla bilendir, halîmdir (hemen cezalandırmaz, mühlet verir). * |
مُدَّخَلٌ : İsim. İsm-i Mef’ûl. İfti’âl Bâbı (VIII. Bâb).
| 9:57 | لَوْ يَجِدُونَ مَلْجَأً أَوْ مَغَارَاتٍ أَوْ مُدَّخَلًا لَوَلَّوْا إِلَيْهِ وَهُمْ يَجْمَحُونَ |
| Diyanet Meali: | Eğer sığınacak bir yer veya (gizlenecek) mağaralar yahut girilecek bir delik bulsalardı, hemen koşarak oraya kaçarlardı. * |