KÖK HARFLER: ب ن ن
ANLAM:
بَنَّ veya اَبَنَّ : Durmak, evde kalmak, bir şeye bağlı kalmak.
AÇIKLAMA:
بَناَن : Parmaklar.
Şöyle denmiştir: Parmakların بَناَن diye adlandırılmasının nedeni, insanın dilediği, istediği bir yerde mübinn hale gelmesini (أَنْ يُبِنَّ) yani ikamet etmesini, yaşamını sürdürmesini ya da oraya yerleşmesini mümkün kılacak ahvaldeki, vaziyetlerdeki düzelmenin bunların aracılığıyla olmasıdır.
“Şu yerde ikamet etti, yaşamını sürdürdü ya da oraya yerleşti” anlamında أَبَنَّ باِلْمَكاَنِ-يُبِنُّ denir.
Bundan dolayı şu ayette özellikle kullanılmıştır: بَلَى قَادِرِينَ عَلَى أَنْ نُسَوِّيَ بَنَانَهُ (İnsan, kemiklerini bir araya toplayamayız mı sanıyor?) Hayır, onun parmak uçlarını bile yeniden yapmaya gücümüz yeter (Kıyamet 3-4). وَاضْرِبُوا مِنْهُمْ كُلَّ بَنَانٍ İndirin darbelerinizi tüm parmaklarına (8/12) Onların, parmakları aracılığıyla savaşmalarından ve kendilerini savunmalarından dolayı burada özellikle parmaklar zikredilmiştir.
بَنَّة: İliştiği ya da yapıştığı her şeye yerleşen (تُبِنُّ) koku.
DİĞER BAZI TÜREVLER:
بَنَّ (geniş zaman يَبِنُّ):
اَبَنَّ بِالْمَكَانِ : Durdu, evde kaldı ya da ona bağlı kaldı.
بَنَانٌ (tekili: بَنَانَةٌ ): Parmaklar; parmak uçları; vücudun tüm azaları ve uzuvları; parmaklar veya ayak parmakları ve azaların diğer tüm kısımları; kollar ve eller ile bacaklar veya ayaklar.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek Âyet | Açıklama |
| بَنَانٌ | isim | 2 | Parmaklar yahut parmak uçları (çoğul) | 8/12 | Tekili: بَنَانَةٌ |
|
| Toplam: | 2 |
|
|
|
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Yok.
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Benâne | بَنَانَة | Parmak ucu. | Çoğul: Benân, Benânât |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
بَنَانٌ : İsim. Çoğul. Tekili: بَنَانَةٌ
| 8:12 | فَاضْرِبُوا فَوْقَ الْأَعْنَاقِ وَاضْرِبُوا مِنْهُمْ كُلَّبَنَانٍ |
| Diyanet Meali: | Şimdi vurun boyunlarının üstüne. Vurun, onların bütün parmaklarına. |
| 75:4 | بَلَىٰ قَادِرِينَ عَلَىٰ أَنْ نُسَوِّيَبَنَانَهُ |
| Diyanet Meali: | Evet bizim, onun parmak uçlarını bile düzenlemeye gücümüz yeter.* |