KÖK HARFLER: ع ز ب
ANLAM:
عَزَبَ : Uzak, ırak, ayrı olmak. Gaip, gizli olmak.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
عَزَبَ (geniş zaman يَعْزُبُ ve يَعْزِبُ mastar isim عَزُوبٌ):
عَزَبَ عَنِّى : O kişi veya şey benden uzak veya ırak ve ayrıydı ya da o hale geldi; o kişi veya şey gaip, gizli idi ya da o hale geldi, gitmiş ya da ayrılmıştı.
لَا يَعْزُبُ عَنْ عِلْمِهِ شَىْءٌ : Hiçbir şey O’nun bilgisinden gaip veya gizli değildir.
عَزَبَ عَنْ فُلَانٍ حِلْمُهُ : Hoşgörüsü ondan gitti.
عَزَبَتِ الْاَرْضُ : O yer mukimlerden yoksun kaldı.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| عَزَبَ | fiil-I | 2 | Gizlendi, gizli kaldı, kaçtı | 10/61 |
|
| Toplam | 2 |
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Azb | عَزْب | Gizli kalma. Görünmez olma. |
|
| Azeb | عَزَب | Bekar. Erkek. |
|
| Azebe | عَزَبَة | Kocası olmayan kadın. |
|
| Âzib | عَازِب | Uzak otlak. |
|
| Azûb | عَزُوب | Uzak olma. |
|
| Taazzüb | تَعَزُّب | Evlenmeyip bekar kalmak. |
|
| Müteazzib | مُتَعَزِّب | Bekar kalan, evlenmeyen. | Müteazzibâne |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
عَزَبَ : Fiil-I.
| 10:61 | وَمَا يَعْزُبُ عَنْ رَبِّكَ مِنْ مِثْقَالِ ذَرَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاءِ |
| Diyanet Meali: | Ne yerde, ne de gökte, zerre ağırlığınca hiçbir şey Rabbinden uzak (ve gizli) olmaz. |
| 34:3 | لَا يَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ |
| Diyanet Meali: | “Ne göklerde ve ne de yerde zerre ağırlığında bir şey bile O’ndan gizli kalmaz.” |