خ ي ط

KÖK HARFLER:  خ ي ط

ANLAM: 

خَاطَ : Elbiseyi dikmek, birlikte dikmek ya da dikerek kapatmak.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

خَاطَ (geniş zamanlı يَخِيطُ mastar ismi  خَيْطٌ):

خَاطَ الثَّوْبَ : Elbiseyi dikti, birlikte dikti ya da dikerek kapattı.

خَيْطٌ : İplik veya sicim.

اَلْخَيْطُ الْاَبْيَضُ : Fecri sadık (gerçek şafak); şafak ağartısı; günün aydınlığı; ufuğu kaplayarak yükselen şafak.

اَلْخَيْطُ الْاَسْوَدُ : Fecri kazib (yalancı şafak); gecenin karanlığı; kararan ve etrafa dağılan şafak; gece.

اَلْخَيْطَانُ : Gece ve gündüz.

خِيَاطٌ : Bir iğne.

سَمُّ الْخِيَاطِ : İğne deliği

خَيَّاطٌ : Bir terzi.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


 Tür Adet Anlam Örnek
خِيَاطٌ isim 1 İğne 7/40
خَيْطٌ isim 2 İplik 2/187

Toplam 3

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

  • خَاطَ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Hayt خَيْط İp. Kalın ip. İplik.
Hıyât خِيَاط İğne.
Hiyâte خِيَاطَة Terzilik.
Hayta خَيْطَة Urgan.
Hayyât خَيَّاط Terzi.
Mihyat مِخْيَاط İğne.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

خِيَاطٌ : İsim.

7:40 وَلَا يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّىٰ يَلِجَ الْجَمَلُ فِي سَمِّ الْخِيَاطِ
Diyanet Meali: Onlar, deve iğne deliğinden geçinceye kadar cennete de giremezler!  

خَيْطٌ : İsim.

2:187 وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ
Diyanet Meali: Şafağın aydınlığı gecenin karanlığından ayırt edilinceye (tan yeri ağarıncaya) kadar yiyin, için. 
2:187 مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ
Diyanet Meali: Şafağın aydınlığı gecenin karanlığından ayırt edilinceye (tan yeri ağarıncaya) kadar (yiyin, için).