KÖK HARFLER: ر ه ن
ANLAM:
رَهَنَ : Birisinden aldığı şey veya birisinden gelen şeyin yerine, bir şeyi ona teminat olarak vermek; bir borç karşılığında bir şeyi birisine güvence olarak vermek; o şeyi ona rehin vermek.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
رَهَنَ (geniş zaman يَرْهَنُ mastar ismi رَهْنٌ veya رُهُونٌ):
رَهَنَ الشَّىْءَ فُلَانًا اَوْ عِنْدَ فُلَانٍ : Ondan aldığı şeyin yerine o şeyi ona teminat olarak verdi; bir borç karşılığında o şeyi ona bir güvence olarak verdi; o şeyi ona rehin verdi. Eş anlamlısı: اَرْهَنَهُ الشَّىْء
رَهَنَ (mastar ismi رُهُونٌ ) : Cılız, bir deri bir kemik haldeydi ya da o hale geldi.
رَهَنَ بِالْمَكَانِ : O yerde durdu, kaldı ya da ikamet etti.
رَهَنْتُهُ لِسَانِى : Dilimi sanki ona bir teminatmış gibi, ihtiyatlı veya onun iyiliği için kullanılır bir hale geldim.
رَاهِنٌ : Bir kimseden aldığı bir borç karşılığında veya ondan aldığı şeyin yerine teminat veren ya da ona bir rehin veya güvence olarak bir şeyi veren kişi.
مُرْتَهِنٌ : O güvenceyi veya rehini alan kişi.
اِرْتَهَنَ مِنْهُ : Ondan kaynaklanan bir borç yerine veya nedeniyle ondan bir rehin veya güvence olarak bir şey teslim aldı.
رَهْنٌ ve رَهِينٌ ve رَهُونٌ : Oluşan borç yerine veya nedeniyle bir rehin veya güvence olarak rehin verilen; teminat verilen bir şey.
رِهَانٌ kelimesi رَاهَنَ kelimesinden türeyen bir mastar ismidir: ve “rehin etme” manasına gelmektedir. Aynı zamanda rehin alınan şey. رَاهِن kelimesiyle eş anlamlıdır.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
| Tür | Adet | Anlam | Örnek | Açıklama |
رَهِينٌ | isim | 1 | Rehin bırakılan, rehin alınan | 52/21 |
|
رَهِينَةٌ | isim | 1 | Rehin alınan | 74/38 |
|
رِهَانٌ | isim | 1 | Rehin, rehin alınan (çoğul) | 2/283 | Tekil: رَهْنٌ |
| Toplam | 3 |
|
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
Rehn | رَهْن | 1: Sabit ve daim olmak. 2: Hapsetmek. 3: Bir şeyin yerine teminat olarak tutulmuş olan şey. | Çoğul: Rihân, Rühûn |
Rehîn | رَهِين | Bir şeyin yerine teminat olarak tutulmuş olan şey. |
|
Rehîne | رَهِينَة | Rehin alınan kimse. |
|
Merhûn | مَرْهُون | Rehin edilmiş olan. |
|
Terhîn | تَرْهِين | Rehin verme. |
|
Mürâhene | مُرَاهَنَة | Bahse girişme. Rehine koyma. |
|
İrhân | إِرْهَان | Rehin koyma veya konulma. |
|
İrtihân | اِرْتِهَان | Bir şeyi rehin olarak alma veya alınma. |
|
Mürtehin | مُرْتَهِن | Rehin eden. |
|
İstirhân | اِسْتِرْهَان | Rehin alma veya rehin alınma. |
|
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
رَهِينٌ : İsim.
52:21 | كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ |
Diyanet Meali: | Herkes kazandığı karşılığında rehindir. |
رَهِينَةٌ : İsim.
74:38 | كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ |
Diyanet Meali: | Herkes kazandığına karşılık bir rehindir. * |
رِهَانٌ : İsim. Çoğul. Tekili: رَهْنٌ
2:283 | وَإِنْ كُنْتُمْ عَلَىٰ سَفَرٍ وَلَمْ تَجِدُوا كَاتِبًا فَرِهَانٌ مَقْبُوضَةٌ |
Diyanet Meali: | Eğer yolculukta olur da bir yazıcı bulamazsanız, o zaman alınmış rehinler yeterlidir. |