KÖK HARFLER: ر م د
ANLAM:
رَمَدَ : Helak olmak. Kül olmak.
AÇIKLAMA:
“Helak olan veya çok miktarda ve çok ince ya da ufak veya olabilecek en ince ya da ufak duruma getirilmiş kül” anlamında رَمَادٌ رِمْدِدٌ şeklinde ve أَرْمَدُ şeklinde kullanılır. أَرْمِدَاءُ kelimesi ise kimi kaynaklara göre رَمَادٌ kelimesiyle aynı anlamdadır; kimine göre ise onun çoğuludur. Yüce Allah şöyle buyurmuştur: كَرَمَادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيحُ : Rüzgârın savurduğu küle benzer (14/18).
“Helak olma, yok olma” هُمُودٌ kelimesiyle ifade edildiği gibi, aynı şekilde رَمَدٌ kelimesiyle de ifade edilmiştir.
رَمِدَ الْمَاءُ : Su sanki içinde bir رَمَادٌ (kül) varmış gibi bir hale geldi. Tadının ve renginin değişmesinden dolayı böyle denir.
أَرْمَدُ : Kül renginde olan.
“Sivrisineğe” رُمْدٌ denmiştir.
رَمَادَةٌ : Kuraklık yılı. (Müfredât)
DİĞER BAZI TÜREVLER:
رَمَدَ (geniş zaman يَرْمِدُ mastar ismi رَمْدٌ):
رَمَدُوا : Helak oldular, kül (رَمَادٌ) gibi oldular.
رَمَدَ عَيْشُهُمْ : Hayatları helak oldu.
رَمَدَتِ الْغَنَمُ : Koyunlar veya keçiler soğuk yüzünden helak oldu.
رَمَدَ الْقَوْمَ (geniş zaman يَرْمُدُ ve يَرْمِدُ ) : İnsanları mahvetti ve onları küllere çevirdi.
رَمَادٌ : Küller.
هُوَ كَثِيرُ الرَّمَادِ : Tenceresi küller içinde, yani çok misafirperver.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| رَمَادٌ | isim | 1 | Kül | 14/18 |
|
| Toplam | 1 |
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Ramâd | رَمَاد | Kül, ateş külü. |
| Termîd | تَرْمِيد | Yakma. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
رَمَادٌ : İsim.
| 14:18 | أَعْمَالُهُمْ كَرَمَادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيحُ فِي يَوْمٍ عَاصِفٍ |
| Diyanet Meali: | Onların işleri, fırtınalı bir günde rüzgârın şiddetle savurduğu küle benzer. |