ت ب ر

KÖK HARFLER:  ت ب ر

ANLAM: 

تَبِرَ : Helak olmak.

AÇIKLAMA:

Tebr kelimesi, kırmak ve yok etmektir. (Müfredât)

DİĞER BAZI TÜREVLER:

تَبَرَ (geniş zamanlı يَتْبِرُ ve يَتْبَرُ mastar isim تَبَارٌ  ve تَبُرَ geniş zamanlı يَتْبُرُ): O kişi veya şey yok oldu.

تَبَرَّهُ (mastar isim تَتْبِيرٌ ) : Onu parçalara ayırdı; onu mahvetti; (Allah (c.c.)) onu yıkıma uğrattı.

تَبَارٌ : Azap; helak.

مُتَبَرٌّ : Dağılmış ve helak olmuş.

رَاْىٌ مُتَبَرٌّ : Boşa çıkan bir öğüt.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


Tür Adet Anlam Örnek Âyet
تَبَّرَ fiil-II 2 Helak etti 25/39
تَبَارٌ isim 1 Azap; helak 71/28
تَتْبِيرٌ isim 2 Helak etmek 17/7
مُتَبَّرٌ isim 1 Dağılmış ve helak olmuş 7/139

Toplam 6

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Benzer Manada Kelimeler

  • تِبْرٌ
    • إِبْرِيزٌ > bak: ب ر ز
    • عَسْجَدٌ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Tebâr تَبَار Yok olma, bitme. 
Tibr تِبْر Altın parçası. Altın ve gümüş tozu.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

تَبَّرَ : Fiil-II. 

17:7 وَلِيُتَبِّرُوا مَا عَلَوْا تَتْبِيرًا
Diyanet Meali: Elleri boyunlarına bağlanmış, çatılmış olarak cehennemin daracık bir yerine atıldıkları zaman orada, yok olup gitmeyi isterler
25:39 وَكُلًّا ضَرَبْنَا لَهُ الْأَمْثَالَ وَكُلًّا تَبَّرْنَا تَتْبِيرًا
Diyanet Meali: (Kendilerine) “Bugün bir kere yok olmayı istemeyin… *

تَبَارٌ : İsim. 

71:28 رَبِّ اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِمَنْ دَخَلَ بَيْتِيَ مُؤْمِنًا وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَلَا تَزِدِ الظَّالِمِينَ إِلَّا تَبَارًا
Diyanet Meali: “Ey Firavun, ben de seni kesinlikle helâk olmuş bir kişi olarak görüyorum” demişti. *

تَتْبِيرٌ : İsim. Masdar. Tef’îl Bâbı (II. Bâb). 

17:7 وَلِيُتَبِّرُوا مَا عَلَوْا تَتْبِيرًا
Diyanet Meali: Elleri boyunlarına bağlanmış, çatılmış olarak cehennemin daracık bir yerine atıldıkları zaman orada, yok olup gitmeyi isterler
25:39 وَكُلًّا ضَرَبْنَا لَهُ الْأَمْثَالَ وَكُلًّا تَبَّرْنَا تَتْبِيرًا
Diyanet Meali: (Kendilerine) “Bugün bir kere yok olmayı istemeyin… *

مُتَبَّرٌ : İsim. İsm-i Mef’ul. Tef’îl Bâbı.

7:139 إِنَّ هَٰؤُلَاءِ مُتَبَّرٌ مَا هُمْ فِيهِ وَبَاطِلٌ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
Diyanet Meali: “Ey Firavun, ben de seni kesinlikle helâk olmuş bir kişi olarak görüyorum” demişti.