KÖK HARFLER: س ق ر
ANLAM:
سَقَرَ : (Güneş) cilt ve derisinin rengini değiştirmek suretiyle yakmak, kavurmak, sıcağıyla beynine acı vermek; o kişiyi veya şeyi eritmek ya da ısıtmak.
AÇIKLAMA:
Temelde “Güneş cildinin, teninin ve simasının rengini değiştirerek onu kavurdu veya yaktı; onu kararttı” anlamına gelen سَقَرَتْهُ الشَّمْسُ kullanımından gelir. صَقَرَتْهُ şeklinde de kullanılmıştır. سَقَرٌ kelimesi ayrıca “cehenneme” özel isim yapılmıştır. Yüce Allah şöyle buyurmuştur: مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ : Nedir sizi Sekar’a (cehenneme) sokan? (74/42). Yine şöyle buyurmuştur: ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ : Sekar’ın (cehennemin) elemini tadın! (54/48).
سَقَرٌ kelimesi temelde, “cildin, tenin ve simanın rengini değiştirerek kavurma veya yakma, karartma” anlamına delalet ettiği için Yüce Allah وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ – لاَ تُبْقِي وَلاَ تَذَرُ – لَوَّاحَةٌ لِلْبَشَرِ : Sakar nedir, sen bilir misin? Geride hiçbir şey bırakmaz, ondan hiçbir şey kurtulmaz. İnsanın derisini kavurur (74/27-29) sözüyle bunun, bizim halihazırda سَقَرٌ’in ahvali ile ilgili bildiklerimizden farklı olduğuna dikkatleri çekmiştir. (Müfredât)
DİĞER BAZI TÜREVLER:
سَقَرَ (geniş zaman يَسْقُرُ mastar isim سَقْرٌ):
سَقَرَتْهُ الشَّمْسُ : Cilt ve derisinin rengini değiştirmek suretiyle güneş onu yaktı ya da kavurdu, sıcağıyla beynine acı verdi; o kişiyi veya şeyi eritti ya da ısıttı.
سَقَرٌ : Cehennem veya Cehennem ateşi.
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| سَقَرُ | isim | 4 | Kızartan. Cehennemin adlarından birisidir | 74/27 |
|
| Toplam | 4 |
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Sakar | سَقَر | Cehennem’in bir ismi. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
سَقَرُ : İsim.
| 54:48 | يَوْمَ يُسْحَبُونَ فِي النَّارِ عَلَىٰ وُجُوهِهِمْ ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ |
| Diyanet Meali: | Yüzüstü ateşe sürüklendikleri gün kendilerine, “Cehennemin dokunuşunu tadın!” denecek. * |
| 74:26 | سَأُصْلِيهِ سَقَرَ |
| Diyanet Meali: | Ben onu “Sekar”a (cehenneme) sokacağım. * |
| 74:27 | وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ |
| Diyanet Meali: | Sekar’ın ne olduğunu sen ne bileceksin? * |
| 74:42 | مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ |
| Diyanet Meali: | “Sizi Sekar’a (cehenneme) ne soktu?”* |