ص غ ر

KÖK HARFLER: ص غ ر

ANLAM: 

صَغِرَ / صَغُرَ : Kıdem ve saygınlığı az olmak veya azalmak. Yaşı veya cüssesi küçük olmak. Küçük, adi, alçak veya rezil olmak.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

xx

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


Tür Adet Anlam Örnek Açıklama
صَغَارٌ isim 1 Küçüklük, küçük olma, aşağılık 6/124
صَاغِرٌ isim 5 Küçüklük gösteren, küçülen, alçak 27/37
صَغِيرٌ isim 5 Küçük ( Rütbe ve makam veya hacim itibari ile) 54/53 Müennes: صَغِيرَةٌ
أَصْغَرُ isim 2 En küçük, daha küçük 34/3

Toplam 13


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Benzer Manada Kelimeler

  • صَغُرَ
  • صَغَّرَ
  • صَغِيرٌ (a)
    • قَلِيلٌ > bak: ق ل ل
    • ضَئِيلٌ
  • صَغِيرٌ (b)
    • دَنِيءٌ > bak: د ن و
    • حَقِيرٌ
    • خَسِيسٌ
    • تَافِهٌ

Zıt Manada Kelimeler

  • صَغُرَ
  • صَغَّرَ
  • صَغِيرٌ (a)
  • صَغِيرٌ (b)
    • عَظِيمٌ > bak: ع ظ م
    • جَلِيلٌ > bak: ج ل ل
    • فَخْمٌ
    • شَرِيفٌ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Sagîr صَغِير Küçük. Çoğulu: Sigâr
Sagîre  صَغِيرَة Küçürük başlı. Küçük. Küçük günah. Çoğulu: Sagâir
Asgar أَصْغـَر En küçük. Daha küçük.
Asgarî أَصْغـَرِى En az, en küçük.
Tasgîr تَصْغِير Küçültme.
Tasgîrât تَصْغِيرَات Küçültmeler. 
Tesâgur تَصَاغُر Küçük görünme, küçülme.
Mütesâgir مُتَصَاغِر Küçülen, küçük görülen.
İstısgâr اِسْتِصْغَار Küçümsemek. Küçük görmek. 
Müstasgir مُسْتَصْغِر Küçük gören.

Asgari kelimesi, “daha küçük, en küçük” anlamındaki asgar (أصغر) sözcüğünden türetilmiştir. Bu kelime “küçük” anlamındaki sagîr (صغير) kelimesinin kıyas halidir. (Nişanyan Sözlük) 

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

صَغَارٌ : İsim.

6:124 سَيُصِيبُ الَّذِينَ أَجْرَمُوا صَغَارٌ عِنْدَ اللَّهِ وَعَذَابٌ شَدِيدٌ
Diyanet Meali: Suç işleyenlere Allah katından bir aşağılık ve çetin bir azap erişecektir.

صَاغِرُونَ: İsim. İsm-i Fâil. Kurallı Erkek Çoğul. Tekili: صَاغِرٌ

7:13 فَاخْرُجْ إِنَّكَ مِنَ الصَّاغِرِينَ
Diyanet Meali: “Hemen çık! Çünkü sen aşağılıklardansın.”
7:119 فَغُلِبُوا هُنَالِكَ وَانْقَلَبُوا صَاغِرِينَ
Diyanet Meali: Artık orada yenilmişler ve küçük düşmüşlerdi. *
9:29 حَتَّىٰ يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ
Diyanet Meali: Küçülerek (boyun eğerek) kendi elleriyle cizyeyi verinceye kadar (savaşın).
12:32 وَلَئِنْ لَمْ يَفْعَلْ مَا آمُرُهُ لَيُسْجَنَنَّ وَلَيَكُونًا مِنَ الصَّاغِرِينَ
Diyanet Meali: “Andolsun, eğer emrettiğimi yapmazsa, mutlaka zindana atılacak ve zillete uğrayanlardan olacak.”
27:37 وَلَنُخْرِجَنَّهُمْ مِنْهَا أَذِلَّةً وَهُمْ صَاغِرُونَ
Diyanet Meali: “… ve onları oradan aşağılanmış ve küçük düşürülmüş olarak çıkarırız.”

صَغِيرٌ : İsim. Müennesi: صَغِيرَةٌ

2:282 وَلَا تَسْأَمُوا أَنْ تَكْتُبُوهُ صَغِيرًا أَوْ كَبِيرًا إِلَىٰ أَجَلِهِ
Diyanet Meali: Az olsun, çok olsun, borcu süresine kadar yazmaktan usanmayın.
17:24 وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا
Diyanet Meali: Ve de ki: “Rabbim! Tıpkı beni küçükken koruyup yetiştirdikleri gibi sen de onlara acı.”
54:53 وَكُلُّ صَغِيرٍ وَكَبِيرٍ مُسْتَطَرٌ
Diyanet Meali: Küçük, büyük her şey satır satır yazılmıştır. *

صَغِيرَةٌ : İsim. Müzekkeri: صَغِيرٌ

18:49 لَا يُغَادِرُ صَغِيرَةً وَلَا كَبِيرَةً إِلَّا أَحْصَاهَا
Diyanet Meali: “(Eyvah bize! Bu nasıl bir kitaptır ki) küçük, büyük hiçbir şey bırakmadan hepsini sayıp dökmüş!”
9:121 وَلَا يُنْفِقُونَ نَفَقَةً صَغِيرَةً وَلَا كَبِيرَةً وَلَا يَقْطَعُونَ وَادِيًا إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ
Diyanet Meali: Küçük büyük (Allah yolunda) yaptıkları her masraf, geçtikleri her vâdi mutlaka onların lehine yazılır.

أَصْغَرُ : İsim.

10:61 وَلَا أَصْغَرَ مِنْ ذَٰلِكَ وَلَا أَكْبَرَ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُبِينٍ
Diyanet Meali: (Zerre ağırlığınca, hatta) bu zerreden daha küçük veya daha büyük olsun, hepsi muhakkak apaçık bir kitapta (Levh-i Mahfuz’da yazılı)dır.
34:3 وَلَا أَصْغَرُ مِنْ ذَٰلِكَ وَلَا أَكْبَرُ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُبِينٍ
Diyanet Meali: “(Zerre ağırlığında bir şey bile O’ndan gizli kalmaz). Bundan daha küçük ve daha büyük ne varsa, hepsi apaçık bir kitaptadır.”