م ش ي

KÖK HARFLER: م ش ي

ANLAM: 

مَشَى : Bir yerden diğerine kasten hızlı veya yavaş bir biçimde yürümek ya da yaya olarak yolculuk etmek. 

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

xx

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.


Tür Adet Anlam Örnek
مَشَى fiil-I 21 Yürüdü 2/20
مَشَّاءٌ isim 1 Laf taşıyan 68/11
مَشْيٌ isim 1 Yürüyüş 31/19

Toplam 23

BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

  • مَشَى
  • مَشْيٌ
  • مَشَّاءٌ
    • مُعَظِّمٌ > bak: ع ظ م
    • حَامِدٌ > bak: ح م د
    • مُقَرِّظٌ
    • مَادِحٌ

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Meşy مَشْي Yürüme.
Mâşî(iye) مَاشِي Yürüyen, yürüyücü.
Meşşâî مَشَّائِى Yürüyerek ders veren.
Meşşâiyyûn مَشَّائِيُّون Aristo felsefesine dahil olan.
Memşâ مَمْشَى Ayak yolu. Üzerine basıp yürüdükleri yer.
Temşiye تَمْشِيَة Yürütme, ilerleme.
Mümâşât مُمَاشَات Yoldaşlık. Beraber gitme. Suyunca gitme, uysallık gösterme, göz yumma.
Temeşşî تَمَشِّى Yürüme (Maneviyatta daha çok kullanılır.).
Mütemeşşî مُتَمَشِّى Yürüyen, temeşşi eden.
Temâşâ تَمَاشَا Hoşlanarak bakmak. Seyretmek. Seyre çıkmak. Gezmek. Yürümek.
Temâşî تَمَاشِى Birlikte yürümek.
Mütemâşî مُتَمَاشِى Seyre çıkan.

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

مَشَى :  Fiil-I. 

2:20يَكَادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ كُلَّمَا أَضَاءَ لَهُمْ مَشَوْا فِيهِ
Diyanet Meali:Şimşek neredeyse gözlerini alıverecek. Önlerini her aydınlatışında ışığında yürürler.
6:122أَوَمَنْ كَانَ مَيْتًا فَأَحْيَيْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَنْ مَثَلُهُ فِي الظُّلُمَاتِ
Diyanet Meali:Ölü iken dirilttiğimiz ve kendisine, insanlar arasında yürüyeceği bir nur verdiğimiz kimsenin durumu, hiç, karanlıklar içinde kalmış kimsenin durumu gibi olur mu?
7:195أَلَهُمْ أَرْجُلٌ يَمْشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَيْدٍ يَبْطِشُونَ بِهَا
Diyanet Meali:Onların yürüyecek ayakları mı var? Yahut tutacak elleri mi var?
17:37وَلَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّكَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ
Diyanet Meali:Yeryüzünde böbürlenerek yürüme. Çünkü sen yeri asla yaramazsın..
17:95قُلْ لَوْ كَانَ فِي الْأَرْضِ مَلَائِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنَا عَلَيْهِمْ مِنَ السَّمَاءِ مَلَكًا رَسُولًا
Diyanet Meali:De ki: “Eğer yeryüzünde, (insanlar yerine) yerleşip dolaşan melekler olsaydı, elbette onlara gökten bir melek peygamber indirirdik.” *
20:40إِذْ تَمْشِي أُخْتُكَ فَتَقُولُ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَىٰ مَنْ يَكْفُلُهُ
Diyanet Meali:“Hani kız kardeşin (Firavun ailesine) gidiyor ve “size onun bakımını üstlenecek kimseyi göstereyim mi?” diyordu.
20:128أَفَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ يَمْشُونَ فِي مَسَاكِنِهِمْ
Diyanet Meali:Yurtlarında dolaşıp durdukları, kendilerinden önceki nice nesilleri helâk etmiş olmamız, onları doğru yola iletmedi mi?
24:45وَاللَّهُ خَلَقَ كُلَّ دَابَّةٍ مِنْ مَاءٍ فَمِنْهُمْ مَنْ يَمْشِي عَلَىٰ بَطْنِهِ
Diyanet Meali:Allah, bütün canlıları sudan yarattı. İşte bunlardan bir kısmı karnı üzerinde sürünür…
24:45وَمِنْهُمْ مَنْ يَمْشِي عَلَىٰ رِجْلَيْنِ
Diyanet Meali:Kimi iki ayak üzerinde yürür…
24:45وَمِنْهُمْ مَنْ يَمْشِي عَلَىٰ أَرْبَعٍ
Diyanet Meali:Kimisi dört ayak üzerinde yürür.
25:7وَقَالُوا مَالِ هَٰذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعَامَ وَيَمْشِي فِي الْأَسْوَاقِ
Diyanet Meali:Dediler ki: “Bu ne biçim peygamber ki yemek yer, çarşıda pazarda dolaşır.
25:20وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا إِنَّهُمْ لَيَأْكُلُونَ الطَّعَامَ وَيَمْشُونَ فِي الْأَسْوَاقِ
Diyanet Meali:Senden önce gönderdiğimiz bütün peygamberler de şüphesiz yemek yerler, çarşıda pazarda gezerlerdi.
25:63وَعِبَادُ الرَّحْمَٰنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا
Diyanet Meali:Rahmân’ın kulları, yeryüzünde vakar ve tevazu ile yürüyen kimselerdir.
28:25فَجَاءَتْهُ إِحْدَاهُمَا تَمْشِي عَلَى اسْتِحْيَاءٍ
Diyanet Meali:Nihayet kızlardan biri utana utana yürüyerek ona geldi.
31:18وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا
Diyanet Meali:“Küçümseyerek surat asıp insanlardan yüz çevirme ve yeryüzünde böbürlenerek yürüme!”
32:26أَوَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنَا مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْقُرُونِ يَمْشُونَ فِي مَسَاكِنِهِمْ
Diyanet Meali:Yurtlarında gezip dolaştıkları nice nesilleri helâk etmiş olmamız, onlar için yol gösterici olmadı mı?
38:6وَانْطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَاصْبِرُوا عَلَىٰ آلِهَتِكُمْ
Diyanet Meali:İçlerinden ileri gelenler, “Gidin, ilâhlarınıza tapmaya devam edin.” diyerek kalkıp gittiler.
57:28وَيَجْعَلْ لَكُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ وَيَغْفِرْ لَكُمْ
Diyanet Meali:Size kendisiyle yürüyeceğiniz bir nur versin ve sizi bağışlasın.
67:15فَامْشُوا فِي مَنَاكِبِهَا وَكُلُوا مِنْ رِزْقِهِ
Diyanet Meali:Haydi onun üzerinde yürüyün ve Allah’ın rızkından yiyin.
67:22أَفَمَنْ يَمْشِي مُكِبًّا عَلَىٰ وَجْهِهِ أَهْدَىٰ
Diyanet Meali:Şimdi, yüzüstü kapanarak düşe kalka yürüyen mi daha doğru gider…
67:22أَمَّنْ يَمْشِي سَوِيًّا عَلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ
Diyanet Meali:… yoksa dosdoğru bir yolda dimdik yürüyen mi?

مَشَّاءٌ : İsim. 

68:11هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ
Diyanet Meali:Daima kusur arayıp kınayan, durmadan söz taşıyan…*

مَشْيٌ : İsim. 

31:19وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَاغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ
Diyanet Meali:“Yürüyüşünde tabiî ol. Sesini alçalt.”