KÖK HARFLER: ق ل ي
ANLAM:
قَلَا: (Et vb) kızartmak, kavurmak. (Develeri) sürmek. Birisinden tutkulu bir biçimde nefret etmek, buğz etmek, darılmak.
قَلَى : Çok darılmak, şiddetli buğzetmek.
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek | Açıklama |
| قَلَى | fiil-I | 1 | Çok darıldı, şiddetli buğzetti | 93/3 |
|
| قَالٖى | isim | 1 | Çok darılan, şiddetli buğz eden. | 26/168 | Kurallı Erkek Çoğulu, Nasb / Cerr Hali: قَالِينَ |
|
| Toplam | 2 |
|
|
|
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Kalye (Kalyâ) | قَلْيَة | Et ve buğday kavurmak. |
| Kâlî | قَالِى | Birisinden şiddetle nefret eden, buğz eden. |
| Mıkla | مِقْلَة | Yağda pişirilmiş yemek. Kızartma. |
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
قَلَى : Fiil-I.
| 93:3 | مَا وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَمَا قَلَىٰ |
| Diyanet Meali: | Rabbin seni terk etmedi, sana darılmadı da. * |
قَالِينَ : İsim. İsm-i Fâil. Kurallı Erkek Çoğul. Nasb / Cerr Hali. Tekili: قَالٖى
| 26:168 | قَالَ إِنِّي لِعَمَلِكُمْ مِنَ الْقَالِينَ |
| Diyanet Meali: | Lût, şöyle dedi: “Şüphesiz ben sizin yaptığınız bu çirkin işe kızanlardanım.” * |