KÖK HARFLER: ق ب ح
ANLAM:
قَبُحَ : Kötü, şer, berbat, iğrenç, nahoş, çirkin, korkunç olmak.
Şu sözcüğün zıt hali: حَسُنَ
AÇIKLAMA:
xx
DİĞER BAZI TÜREVLER:
xx
KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ:
Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.
|
| Tür | Adet | Anlam | Örnek |
| مَقْبُوحٌ | isim | 1 | Çirkinleştirilmiş, iğrenç, her türlü hayırdan uzaklaştırılmış | 28/42 |
|
| Toplam | 1 |
|
|
BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR:
Kök Harflerinin Yer Değişimi
Benzer Manada Kelimeler
- قَبُحَ (a)
- فَحُشَ > bak: ف ح ش
- بَشِعَ
- شَنُعَ
- سَمُجَ
- قَبُحَ (b)
- قَبَّحَ
- إِسْتَقْبَحَ
- قُبْحٌ (a)
- قَبَاحَةٌ > bu kök
- دَمَامَةٌ
- بَشَاعَةٌ
- شَنَاعَةٌ
- فَظَاعَةٌ
- قُبْحٌ (b)
- قَبِيحٌ (a)
- قَبِيحٌ (b)
- كَرِيهٌ > bak: ك ر ه
- دَمِيمٌ
- شَنِيعٌ
Zıt Manada Kelimeler
- قَبُحَ (a)
- قَبُحَ (b)
- قَبَّحَ
- اِسْتَحْسَنَ > bak: ح س ن
- اِسْتَقْبَحَ
- اِسْتَحْسَنَ > bak: ح س ن
- قُبْحٌ (a)
- قُبْحٌ (b)
- قَبِيحٌ (a)
- قَبِيحٌ (b)
AÇIKLAMA:
FESÂD ile KABÎH kelimeleri arasındaki fark
( ف س د – ق ب ح )
Fesâd, “hikmetin gerektirdiği ölçüyü değiştirmek”tir. Bunun delili, kelimenin “hikmetin gerektirdiği doğru yol” anlamına gelen salâh kelimesinin zıddı olmasıdır. Biri, hikmetin gerektirdiği ölçüyü eksik bırakır ya da bu ölçüyü aşarsa, “salâh yapmamış” olur. Bu ölçüye uygun davranırsa, “salah yapmış” olur. Kabîh ise, “hikmeti ortadan kaldıran şey”dir ve bu kelimede “ölçü” anlamı yoktur. (Farklar Sözlüğü 312) Bknz: ( ف س د )
TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER:
Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelere günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.
| Kubh | قُبْح | Günah ve çirkin hareket. Kabahat. Suç. |
|
| Kubhiyyet | قُبْحِيَّة | Çirkinlik. |
|
| Kabîh | قَبِيح | Çirkin. | Kabîh görmek |
| Kabîha | قَبِيحَة | Çirkin davranış. | Çoğulu: Kabâih |
| Kabâhat | قَبَاحَة | Kusur, çirkin iş, tekdir edilmeğe müstehak hareket. | Çoğulu: Kabâhât |
| Makbûh | مَقْبُوح | Beğenilmeyen. Çirkin ve kabih görülen. |
|
| Makbûha | مَقْبُوحَة | Kabih olan ve hoşa gitmeyip beğenilmeyen hal veya iş. |
|
| Takbîh | تَقْبِيح | Kınama, ayıplama. |
|
| İkbâh | إِقْبَاح | Fenalık yapma, kötülük etme. |
|
| Takabbuh | تَقَبُّح | Çirkinlik. |
|
| İstikbâh | اِسْتِقْبَاح | Çirkin görme, ayıplama, kabih sayma. |
|
| Müstakbih | مُسْتَقْبِح | Tiksinen, beğenmiyen. |
|
ÂYETLER:
DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.
مَقْبُوحِينَ : İsim. İsm-i Mef’ûl. Kurallı Erkek Çoğul. Nasb / Cerr Hali. Tekili: مَقْبُوحٌ
| 28:42 | وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ هُمْ مِنَ الْمَقْبُوحِينَ |
| Diyanet Meali: | Kıyamet gününde de onlar iğrenç kılınmış kimselerden olacaklardır. |