ح س ن

KÖK HARFLER:  ح س ن

ANLAM: 

حَسُنَ : (Bir kişi veya şey) iyi olmak, hoş olmak, güzel olmak, alımlı veya sevimli olmak.

AÇIKLAMA:

xx

DİĞER BAZI TÜREVLER:

حَسُنَ (geniş zamanlı يَحْسُنُ mastar ismi حُسْنًا ve حَسَنًا): O kişi veya şey iyiydi, hoştu, güzeldi, alımlıydı veya sevimliydi ya da o hale geldi.

حَسُنَ زَيْدٌ : Zeyd çok iyidir.

اَحْسَنَ : İyi olanı yaptı; iyi yaptı.

اَحْسَنَهُ : O şeyi iyi veya güzel yaptı; o şeyi güzelleştirdi ya da süsledi.

اَحْسَنَهُ : Onu iyi biliyordu.

هُوَ يُحْسِنُ الْعَرَبِيَّةَ : Arap dilini iyi biliyor.

مَااَحْسَنَهُ وَاَحْسِنْ بِهِ : O ne kadar da iyi.

حُسْنٌ ve حَسَنٌ : İyi; mükemmel; iyilik veya hoşluk; güzellik veya sevimlilik; vücuttaki kısımların birbirlerine olan kesin oranı; arzu edilen her şey; aklın onayladığı herhangi bir şey, doğal istek ile onaylanan gibi; akıl veya görme veya zihinsel algı ile onaylanan şey (çoğulu: حِسَانٌ).

حَدِيثٌ حَسَنٌ : İyi bir otoritenin geleneği.

حَسَنٌ وَ حُسْنٌ iyi, hoşnut edici veya hoş söylem veya konuşma anlamına da gelmektedir.

حَسَنَةٌ (şu sözcüğün dişil hali: حَسَنٌ): İyi bir amel veya eylem; Allah’a (c.c.) itaat etme şekillerinden biri; iyi bir amelin mükafatı; iyi bir yarar, ihsan, nimet veya lütuf; hayata dair rahatlık ve kolaylıkların bolluğu; koşulların çokluğu ve başarı.

اَحْسَنُ (dişil hali şudur: حَسْنَاءُ ve حُسْنَى ) : Daha iyi, daha mükemmel, daha güzel; en iyi, en mükemmel, en güzel.

اِحْسَانٌ : Yarar, hayır; iyilik; lütuf, güzellik, nezaket; en iyi yol.

مُحْسِنٌ : Diğerlerine iyilik yapan kişi; erdemli kişi; çok bilgili kişi.

KUR’ÂN’DA GEÇEN TÜREVLERİ: 

Aşağıdaki tabloda Kur’ân’da geçen ve bu kökten gelen kelime türevleri, bunların gramatik adlandırılışları, Kur’ân’da kaç kere geçmiş olduğu belirtilmiş ve örnek bir ayet için, sûre/âyet numarası verilmiştir.

Tür Adet Anlam Örnek Açıklama
حَسُنَ fiil-I 3 Güzel oldu. Ne güzeldir! 4/69 Tam câmid mâzi fiil, medih. فَعُلَ kalıbı
أَحْسَنَ fiil-IV 21 Güzel yaptı, iyilik etti, güzel davrandı 65/11
حُسْنٌ isim 13 Hissi veya manevi güzellik 33/52
حَسَنٌ isim 21 Güzel, Hoşa giden 3/37
حَسَنَةٌ isim 31 Nail olunan nimet, güzel, iyilik, hayır, taat 60/6
أَحْسَنُ isim 36 En güzel, daha güzel 95/4
حُسْنَى isim 18 Nimet, sevap 92/6 İkili: حُسْنَيَيْن
مُحْسِنٌ isim 39 Güzel yapan, iyilik eden, nimetlendiren 77/44 Müennesi: مُحْسِنَةٌ
إِحْسَانٌ isim 12 Güzel yapmak, iyilik etmek, nimetlendirmek 2/83

Toplam 194


BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR: 

Kök Harflerinin Yer Değişimi

Mahreci Benzeyen Kökler

Benzer Manada Kelimeler

Zıt Manada Kelimeler

  • حَسُنَ
  • حَسَّنَ
  • حَسَنٌ
  • حُسْنٌ
    • قُبْحٌ > bak: ق ب ح
    • رَدَاءَةٌ > bak: ر د أ
    • دَمَامَةٌ
  • حَسَنَةٌ
  • (مَحَاسِنُ (ج

AÇIKLAMA:

İN‘ÂM ile İHSÂN kelimeleri arasındaki fark

( ن ع مح س ن )

İn‘âm (ni‘met vermek), ancak ni‘met sahibinin bir başkasına iyilik yapmasıyla olur. Çünkü in‘âm yani ni‘met verme olayı, borca karşı şükrü gerekli kılar. Oysa ihsân böyle değildir. İnsan bizzat kendisine de ihsânda bulunabilir. İlim öğrenen birisi için, “kendisine ihsânda bulunuyor” denebilir fakat “kendisine ni‘met veriyor” ifadesi kullanılmaz. İhsân bazen hoş olmayan şeyler için söz  konusu olabilir. Bir baba, acı ilaç içirmek, kan aldırmak veya hacamat yaptırmak sureti ile çocuğuna ihsânda bulunmuş olur. (Farklar Sözlüğü 280) Bknz: ( ن ع م )

İHSÂN ile NEF‘ kelimeleri arasındaki fark

( ح س نن ف ع )

Nef‘, fayda sağlama kasdı, niyeti olmadan da olabilir. İhsân ise, iyilik kasdı olmaksızın olmaz. (Farklar Sözlüğü 281) Bknz: ( ن ف ع )

FAZL ile İHSÂN kelimeleri arasındaki fark

( ف ض لح س ن )

İhsân, zorunlu veya zorunsuz olabilir. Oysa fazl, kimse için zorunlu değildir. Fazl, zorunlu bir sebep olmaksızın birisine lütufta bulunmaktır. (Farklar Sözlüğü 282) Bknz: ( ف ض ل )

HÜSN ve KASÂMET ve VESÂMET ve BEHCET ve SABAHAT ve MELÂHAT kelimeleri arasındaki fark

( ح س نق س مو س مب ه جص ب حم ل ح )

Kasâmet, “yüz hatlarını ve bir kısmı diğer kısmı ile orantılı uzuvları da kapsayan bir güzelliktir. Hüsn ise, bütünde ve ayrıntıda olduğu gibi, fiillerde ve ahlakta da olur. Oysa kasâmet, sadece şekillerde söz konusudur. 

Vesâmet, “bakan tarafından görülen ve tevessüm (teemmül) anında artan güzelliktir. Bir şey teemmül edildiğinde, tevessemtuhû (onu düşündüm) ifadesi kullanılır. Vesâmet, hüsn’den daha beliğdir. Çünkü güzel bir şeye tekrar tekrar bakıldığında ve onun hakkında tevessüm (teemmül) artırıldığında ondaki güzellik eksilir. Vesîm, “bakıldıkça güzelliği artan” anlamına gelir.

Behcet, “kalbe ferahlık veren güzellik”tir. Behcet’in asıl anlamı sürûrdur. İbtehece “sevindi” anlamına gelir. “Gönle sevinç katan güzellik” behcet diye isimlendirilmiştir. Behcet, bir şeyin renginin ve parlaklığının güzelliğidir.

Sabahat, “yüzün ışık saçması ve görünümün berrak olması”dır. “Demir vs. kıvılcımı” anlamına gelen “sabah” kelimesinden alınmıştır. Sabaha sabah denilmesi, ışık saçması sebebiyledir.

Melâhat ise, “ayrıntıda güzel olmasa bile, genel olarak tatlılıkla vasıflanan şey”dir.

(Farklar Sözlüğü 387) Bknz: ( ق س مو س م ب ه جص ب حم ل ح )

HÜSN ile CEMÂL kelimeleri arasındaki fark

( ح س نج م ل )

Cemâl, “fiil, ahlak, mal çokluğu ve cisim/beden gibi insanı şöhrete ulaştıran ve yücelten şey”dir. Şöyle denebilir: Leke fî hâze’l emri cemâlun (senin bu işte bir cemâlin var). Oysa aynı anlamda, leke fîhi hüsnün (senin onda bir hüsnün var) denilmez. 

Asıl anlamı itibarıyla hüsn, “sûret”tir (şekildir). Daha sonra fiiller ve ahlak hakkında da kullanılmıştır. Asıl anlamı itibarıyla cemâl; fiiller, ahlak ve görünür durumlar için kullanılır. Daha sonra “sûret” (şekil) için de kullanılmıştır. 

Arab dilindeki aslı itibarıyla cemâl, büyüklük anlamına gelir. Bu anlamdan hareketle, parçalardan daha büyük olması sebebiyle cümle (bütün) denilmiştir. Yine yaratılış itibarıyla büyük olduğu için erkek deve, cemel diye isimlendirilmiştir. (Farklar Sözlüğü 389) Bknz: ( ج م ل )

TÜRKÇEYE GEÇEN KELİMELER: 

Aşağıdaki tabloda bu kökten Türkçeye geçmiş olan kelimeler, bunların Arapça yazılışları, Türkçe anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin bazılarına günümüz Türkçesinde pek rastlanmaz. Daha çok Osmanlıca metinlerde görülmektedir.

Hasen (Hasan) حَسَن 1. Güzel, süslü. 2. güzel işler, hayırlar.  Hasen hadis
Hasene حَسَنَة Güzel, iyi. Hayırlı iş, iyilik.
Hasenât حَسَنَات Yararlı, iyi, güzel işler. Hasenenin çoğulu.
Hisân حِسَان Mümtaz kimseler, seçkin kişiler. Güzel kadınlar veya kızlar.
Hüsn حُسْن Güzellik. İyilik. Eksiksizlik. Cemal ile kemal.  Hüsn-ü zan
Hüsnâ حُسْنَى Çok, en çok, pek çok güzel (Ahsen’in müennesi).

Hüsnî (Hüsniyye) حُسْنِي Güzelliğe ait, güzellikle ilgili.
Hesnâ حَسْنَاء 1: Güzel kadın. 2: Hanım, kadın.
Ahsen أَحْسَن Daha güzel, çok güzel, en güzel.  Çoğul: Ehâsin
Mehâsin مَحَاسِن İyilikler. İyi ahlaklar.
Tahsîn تَحْسِين 1: Beğenme, alkışlama. Güzel bulma. 2: Güzelleştirme.
Muhassin مُحَسِّن Güzelleştiren, güzellik veren.
İhsân إِحْسَان 1: İyilik etme, iyi davranma. 2: Bağışlama, bağışta bulunma. 3: Bağışlanan şey, kayra, lütuf, inayet, atıfet.  4: Karşılık beklemeden yapılan yardım, iyilik. İhsânen
Muhsin مُحْسِن 1: İyilikte, bağışta bulunan, ihsan eden.
İstihsân اِسْتِحْسَان Beğenmek, güzel bulmak. Bir şeyin iyi olduğu kanaatında bulunmak. Beğenilmek.

Bu kökten türeyen Hasan, Hüseyin, Muhsin, Muhâsin, İhsan, Tahsin, Hüsnü, Hüsniye, Ahsen, Hesnâ gibi dilimize geçmiş çok sayıda özel isim vardır. 

ÂYETLER:

DİKKAT! İncelediğimiz kökten gelen kelimeleri, Kur’an-ı Kerim’deki yerlerinde, yakın çevresindeki kelimelerle ilişkilerini gösterecek şekilde listeliyoruz. Uzun ayetlerin sadece bir bölümünü ele aldık. Bazı ayetlerin sadece bir kısmını gördüğümüz için, ayetler hakkında yanlış bir hüküm verilmemesi gerekir. Tamamını ele aldığımız ayetlerin meallerinin sonuna bir yıldız (*) işareti konmuştur.

حَسُنَ : Fiil-I (Tam câmid mâzi fiil, medih. فَعُلَ kalıbı).

4:69وَحَسُنَ أُولَٰئِكَ رَفِيقًا
Diyanet Meali:Bunlar ne güzel arkadaştır.
18:31مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ نِعْمَ الثَّوَابُ وَحَسُنَتْ مُرْتَفَقًا
Diyanet Meali:Orada tahtlar üzerine kurularak (altın bileziklerle süslenecekler, ince ve kalın ipekten yeşil giysiler giyeceklerdir). O ne güzel karşılıktır! Cennet de ne güzel bir yaslanacak yerdir!
25:76خَالِدِينَ فِيهَا حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا
Diyanet Meali:Orada ebedî kalırlar. Orası ne güzel bir durak ve ne güzel bir konaktır! *

أَحْسَنَ : Fiil-IV. 

2:195وَأَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:İyilik edin. Şüphesiz Allah iyilik edenleri sever.
3:172لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَاتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِيمٌ
Diyanet Meali:Onlardan güzel davranıp iyilik edenlere ve Allah’a karşı gelmekten sakınanlara büyük bir mükâfat vardır.
4:128وَإِنْ تُحْسِنُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا
Diyanet Meali:Eğer iyilik eder ve Allah’a karşı gelmekten sakınırsanız, şüphesiz Allah, yaptıklarınızdan haberdardır.
5:93ثُمَّ اتَّقَوْا وَأَحْسَنُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Sonra yine Allah’a karşı gelmekten sakındıkları ve iyilik ettikleri takdirde, (daha önce tatmış olduklarından dolayı bir günah yoktur). Allah, iyilik edenleri sever.
6:154ثُمَّ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ تَمَامًا عَلَى الَّذِي أَحْسَنَ
Diyanet Meali:Sonra iyilik yapanlara nimeti tamamlamak … için Mûsâ’ya Kitab’ı (Tevrat’ı) verdik.
10:26لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنَىٰ وَزِيَادَةٌ
Diyanet Meali:Güzel iş yapanlara (karşılık olarak) daha güzeli ve bir de fazlası vardır.
12:23قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبِّي أَحْسَنَ مَثْوَايَ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ
Diyanet Meali:O ise, “Allah’a sığınırım, çünkü o (kocan) benim efendimdir, bana iyi baktı. Şüphesiz zalimler kurtuluşa eremezler” dedi.
12:100وَقَدْ أَحْسَنَ بِي إِذْ أَخْرَجَنِي مِنَ السِّجْنِ وَجَاءَ بِكُمْ مِنَ الْبَدْوِ
Diyanet Meali:“Rabbim beni zindandan çıkararak ve sizi çölden getirerek bana çok iyilikte bulundu.”
16:30لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هَٰذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَلَدَارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ
Diyanet Meali:Bu dünyada iyilik yapanlara bir iyilik vardır. Ahiret yurdu ise daha hayırlıdır.
17:7إِنْ أَحْسَنْتُمْ
Diyanet Meali:İyilik ederseniz…
17:7أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا
Diyanet Meali:(İyilik ederseniz) kendinize iyilik etmiş olursunuz, kötülük yaparsanız yine kendinize yapmış olursunuz.
18:30إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلًا
Diyanet Meali:Elbette biz iyi iş yapanların ecrini zayi etmeyiz.
18:104وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعً
Diyanet Meali:Oysa onlar güzel iş yaptıklarını sanıyorlardı.
28:77وَأَحْسِنْ كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ
Diyanet Meali:“Allah’ın sana iyilik yaptığı gibi sen de iyilik yap.”
28:77وَلَا تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا وَأَحْسِنْ كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ
Diyanet Meali:“Dünyadan da nasibini unutma. Allah’ın sana iyilik yaptığı gibi sen de iyilik yap.”
32:7الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ وَبَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسَانِ مِنْ طِينٍ
Diyanet Meali:O ki, yarattığı her şeyi güzel yaptı. İnsanı yaratmaya da çamurdan başladı. *
39:10لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هَٰذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَأَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةٌ
Diyanet Meali:“Bu dünyada iyilik yapanlar için (ahirette) bir iyilik vardır. Allah’ın yeryüzü geniştir.”
40:64وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَرَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ
Diyanet Meali:(Allah), … size şekil verip de şekillerinizi güzel kılan ve sizi temiz şeylerle rızıklandırandır.
53:31وَيَجْزِيَ الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَى
Diyanet Meali:(Bu, kötülük edenleri yaptıklarıyla cezalandırması), iyilik edenleri de daha güzeliyle mükâfatlandırması için (böyle)dir.
64:3وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ
Diyanet Meali:Sizi şekillendirdi ve şekillerinizi de güzel yaptı. Dönüş yalnız O’nadır.
65:11قَدْ أَحْسَنَ اللَّهُ لَهُ رِزْقًا
Diyanet Meali:Allah, gerçekten ona güzel bir rızık vermiştir.

حُسْنٌ : İsim.

2:83وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ
Diyanet Meali:“Herkese güzel sözler söyleyeceksiniz, namazı kılacaksınız, zekâtı vereceksiniz” (diye söz almıştık).
3:14ذَٰلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ
Diyanet Meali:Bunlar dünya hayatının geçimliğidir. Oysa asıl varılacak güzel yer ancak Allah’ın katındadır.
3:148فَآتَاهُمُ اللَّهُ ثَوَابَ الدُّنْيَا وَحُسْنَ ثَوَابِ الْآخِرَةِ
Diyanet Meali:Allah da onlara hem dünya nimetini, hem de ahiretin güzel mükâfatını verdi.
3:195وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ
Diyanet Meali:“Mükâfatın en güzeli Allah katındadır.”
13:29الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ طُوبَىٰ لَهُمْ وَحُسْنُ مَآبٍ
Diyanet Meali:İnanan ve salih amel işleyenler için, mutluluk ve güzel bir dönüş yeri vardır. *
18:86قُلْنَا يَا ذَا الْقَرْنَيْنِ إِمَّا أَنْ تُعَذِّبَ وَإِمَّا أَنْ تَتَّخِذَ فِيهِمْ حُسْنًا
Diyanet Meali:“Ey Zülkarneyn! Ya (onları) cezalandırırsın ya da haklarında iyilik yolunu tutarsın” dedik.
27:11إِلَّا مَنْ ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْنًا بَعْدَ سُوءٍ فَإِنِّي غَفُورٌ رَحِيمٌ
Diyanet Meali:“Ancak kim zulmeder de sonra (yaptığı) kötülüğün yerine iyilik yaparsa bilsin ki şüphesiz ben çok bağışlayıcıyım, çok merhamet edenim.” *
29:8وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ حُسْنًا
Diyanet Meali:Biz, insana, ana babasına iyilik etmesini emrettik.
33:52لَا يَحِلُّ لَكَ النِّسَاءُ مِنْ بَعْدُ وَلَا أَنْ تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ أَزْوَاجٍ وَلَوْ أَعْجَبَكَ حُسْنُهُنَّ
Diyanet Meali:Bundan sonra, güzellikleri hoşuna gitse bile başka kadınlarla evlenmek, eşlerini boşayıp başka eşler almak sana helâl değildir.
38:25فَغَفَرْنَا لَهُ ذَٰلِكَ وَإِنَّ لَهُ عِنْدَنَا لَزُلْفَىٰ وَحُسْنَ مَآبٍ
Diyanet Meali:Biz de bunu ona bağışladık. Şüphesiz katımızda onun için bir yakınlık ve dönüp geleceği güzel bir yer vardır. *
38:40وَإِنَّ لَهُ عِنْدَنَا لَزُلْفَىٰ وَحُسْنَ مَآبٍ
Diyanet Meali:Şüphesiz katımızda onun için bir yakınlık ve dönüp geleceği güzel bir yer vardır. *
38:49هَٰذَا ذِكْرٌ وَإِنَّ لِلْمُتَّقِينَ لَحُسْنَ مَآبٍ
Diyanet Meali:Bu bir öğüttür. Allah’a karşı gelmekten sakınanlar için elbette güzel bir dönüş yeri vardır. *
42:23وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا
Diyanet Meali:Kim güzel bir iş yaparsa, onun iyiliğini artırırız.

حَسَنٌ : İsim. Sıfat.

2:245مَنْ ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ
Diyanet Meali:Kimdir Allah’a güzel bir borç verecek o kimse ki, Allah da o borcu kendisine kat kat ödesin.
3:37فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنْبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا
Diyanet Meali:Bunun üzerine Rabbi onu güzel bir şekilde kabul buyurdu ve onu güzel bir şekilde yetiştirdi.
3:37فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنْبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا
Diyanet Meali:Bunun üzerine Rabbi onu güzel bir şekilde kabul buyurdu ve onu güzel bir şekilde yetiştirdi.
5:12وَأَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ
Diyanet Meali:“(Fakirlere gönülden yardımda bulunarak) Allah’a güzel bir borç verirseniz, elbette sizin kötülüklerinizi örterim…”
8:17وَلِيُبْلِيَ الْمُؤْمِنِينَ مِنْهُ بَلَاءً حَسَنًا إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
Diyanet Meali:Mü’minleri, tarafından güzel bir imtihanla denemek için (Allah öyle yaptı).  Şüphesiz Allah hakkıyla işitendir, hakkıyla bilendir.
11:3وَأَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُمَتِّعْكُمْ مَتَاعًا حَسَنًا
Diyanet Meali:Rabbinizden bağışlanma dileyin, sonra da O’na tövbe edin ki (sizi belirlenmiş bir süreye, ömrünüzün sonuna) kadar güzel bir şekilde yararlandırsın.
11:88قَالَ يَا قَوْمِ أَرَأَيْتُمْ إِنْ كُنْتُ عَلَىٰ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي وَرَزَقَنِي مِنْهُ رِزْقًا حَسَنًا
Diyanet Meali:Şu’ayb, şöyle dedi: “Ey kavmim! Söyleyin bakayım, ya ben Rabbimden gelen açık bir delil üzere isem ve katından bana güzel bir rızık vermişse!”
16:67تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَرًا وَرِزْقًا حَسَنًا
Diyanet Meali:(Hurma ağaçlarının meyvelerinden ve üzümlerden) hem içki, hem de güzel bir rızık edinirsiniz.
16:75وَمَنْ رَزَقْنَاهُ مِنَّا رِزْقًا حَسَنًا فَهُوَ يُنْفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَجَهْرًا
Diyanet Meali:(Allah, hiçbir şeye gücü yetmeyen ve başkasının malı olan bir köle ile), kendisine verdiğimiz güzel rızıktan gizli ve açık olarak Allah yolunda harcayan (kimseyi misal verir).
18:2وَيُبَشِّرَ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا حَسَنًا
Diyanet Meali:Salih ameller işleyen mü’minleri, güzel bir mükâfat (cennet) ile müjdelemek … için (dosdoğru bir kitap kıldı).
20:86قَالَ يَا قَوْمِ أَلَمْ يَعِدْكُمْ رَبُّكُمْ وَعْدًا حَسَنًا
Diyanet Meali:“Ey kavmim! Rabbiniz, size güzel bir vaadde bulunmadı mı?” dedi.
22:58وَالَّذِينَ هَاجَرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ ثُمَّ قُتِلُوا أَوْ مَاتُوا لَيَرْزُقَنَّهُمُ اللَّهُ رِزْقًا حَسَنًا
Diyanet Meali:Allah yolunda hicret edip de sonra öldürülmüş veya ölmüş olanlara gelince, Allah onlara muhakkak güzel bir rızık verecektir.
28:61أَفَمَنْ وَعَدْنَاهُ وَعْدًا حَسَنًا فَهُوَ لَاقِيهِ كَمَنْ مَتَّعْنَاهُ مَتَاعَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا
Diyanet Meali:Kendisine güzel bir vaadde bulunduğumuz ve o vaad edilen şeye kavuşacak olan kimse, dünya hayatının geçimliklerinden yararlandırdığımız, (sonra da kıyamet günü hesaba çekilmek için huzura getirilecek) kimse gibi midir?
48:16فَإِنْ تُطِيعُوا يُؤْتِكُمُ اللَّهُ أَجْرًا حَسَنًا
Diyanet Meali:“Eğer itaat ederseniz, Allah size güzel bir mükâfat verir.”
55:70فِيهِنَّ خَيْرَاتٌ حِسَانٌ
Diyanet Meali:Onlarda huyları güzel, yüzleri güzel dilberler vardır. *
55:76مُتَّكِئِينَ عَلَىٰ رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَعَبْقَرِيٍّ حِسَانٍ
Diyanet Meali:Onlar yeşil yastıklara ve güzel yaygılara yaslanırlar, (nimetlenirler). *
57:11مَنْ ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ كَرِيمٌ
Diyanet Meali:Kim Allah’a güzel bir borç verecek ki, Allah da onu kendisine kat kat ödesin. Ona çok değerli bir mükâfat da vardır. *
57:18إِنَّ الْمُصَّدِّقِينَ وَالْمُصَّدِّقَاتِ وَأَقْرَضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعَفُ لَهُمْ
Diyanet Meali:Şüphesiz ki sadaka veren erkeklerle sadaka veren kadınlar ve Allah’a güzel bir borç verenler var ya, (verdikleri) onlara kat kat ödenir.
64:17إِنْ تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعِفْهُ لَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ
Diyanet Meali:Eğer siz Allah’a güzel bir borç verirseniz, Allah onu size, kat kat öder ve sizi bağışlar.
73:20وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا
Diyanet Meali:Namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin, Allah’a güzel bir borç verin.
35:8أَفَمَنْ زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَنًا فَإِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَنْ يَشَاءُ
Diyanet Meali:Kötü ameli kendisine süslü gösterilip de onu güzel gören kimse, (ameli iyi olan kimse gibi mi olacaktır)? Şüphesiz Allah dilediğini saptırır.

حَسَنَةٌ : İsim.

2:201وَمِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً
Diyanet Meali:Onlardan, “Rabbimiz! Bize dünyada da iyilik ver…” diyenler de vardır.
2:201وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ
Diyanet Meali:“Ahirette de iyilik ver ve bizi ateş azabından koru”
3:120إِنْ تَمْسَسْكُمْ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَإِنْ تُصِبْكُمْ سَيِّئَةٌ يَفْرَحُوا بِهَا
Diyanet Meali:Size bir iyilik dokunursa, bu onları üzer. Başınıza bir kötülük gelse, ona sevinirler.
4:40إِنَّ اللَّهَ لَا يَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ وَإِنْ تَكُ حَسَنَةً يُضَاعِفْهَا
Diyanet Meali:Şüphesiz Allah (hiç kimseye) zerre kadar zulüm etmez. (Yapılan) çok küçük bir iyilik de olsa onun sevabını kat kat arttırır.
4:78وَإِنْ تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ يَقُولُوا هَٰذِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ
Diyanet Meali:Onlara bir iyilik gelirse, “Bu, Allah’tandır” derler.
4:79مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَمَا أَصَابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ
Diyanet Meali:Sana ne iyilik gelirse Allah’tandır. Sana ne kötülük gelirse kendindendir.
6:160مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا
Diyanet Meali:Kim bir iyilik yaparsa, ona on katı vardır.
7:95ثُمَّ بَدَّلْنَا مَكَانَ السَّيِّئَةِ الْحَسَنَةَ حَتَّىٰ عَفَوْا
Diyanet Meali:Sonra kötülüğün (sıkıntı ve darlığın) yerine iyiliği (bolluk ve genişliği) getirdik. Nihayet çoğaldılar.
7:131فَإِذَا جَاءَتْهُمُ الْحَسَنَةُ قَالُوا لَنَا هَٰذِهِ
Diyanet Meali:Fakat onlara iyilik geldiği zaman, “Bu bizimdir, (biz çalışıp kazandık)” derler.
7:156وَاكْتُبْ لَنَا فِي هَٰذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنَا إِلَيْكَ
Diyanet Meali:“Bizim için bu dünyada da bir iyilik yaz, ahirette de. Çünkü biz sana varan doğru yola yöneldik.”
9:50إِنْ تُصِبْكَ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ
Diyanet Meali:Sana bir iyilik gelirse, bu onları üzer.
13:6وَيَسْتَعْجِلُونَكَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ
Diyanet Meali:Bir de senden, iyilikten önce kötülüğün acele gelmesini istiyorlar.
13:22وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُولَٰئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ
Diyanet Meali:Onlar, … ve kötülüğü iyilikle ortadan kaldıranlardır. İşte bunlar için dünya yurdunun iyi sonucu vardır.
16:30لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هَٰذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَلَدَارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ
Diyanet Meali:Bu dünyada iyilik yapanlara bir iyilik vardır. Ahiret yurdu ise daha hayırlıdır.
16:41وَالَّذِينَ هَاجَرُوا فِي اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مَا ظُلِمُوا لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً
Diyanet Meali:Zulme uğradıktan sonra Allah yolunda hicret edenlere gelince, elbette onları dünyada güzel bir şekilde yerleştiririz.
16:122وَآتَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَإِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ
Diyanet Meali:Ona dünyada iyilik verdik. Şüphesiz o, ahirette de salihlerdendir. *
16:125ادْعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ
Diyanet Meali: (Ey Muhammed!) Rabbinin yoluna, hikmetle, güzel öğütle çağır.
27:46قَالَ يَا قَوْمِ لِمَ تَسْتَعْجِلُونَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ
Diyanet Meali:Salih, onlara dedi ki: ”Ey kavmim! Niçin iyilikten önce kötülüğün acele gelmesini istiyorsunuz?”
27:89مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِنْهَا وَهُمْ مِنْ فَزَعٍ يَوْمَئِذٍ آمِنُونَ
Diyanet Meali:Her kim iyi amel getirirse, ona ondan daha hayırlısı vardır. Onlar o gün korkudan emindirler. *
28:54أُولَٰئِكَ يُؤْتَوْنَ أَجْرَهُمْ مَرَّتَيْنِ بِمَا صَبَرُوا وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ
Diyanet Meali:İşte onların, sabredip kötülüğü iyilikle savmaları … karşılığında, mükâfatları kendilerine iki kez verilecektir.
28:84مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِنْهَا
Diyanet Meali:Kim bir iyilik getirirse, ona bundan daha hayırlısı vardır.
33:21لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ
Diyanet Meali:Andolsun, Allah’ın Resûlünde sizin için güzel bir örnek vardır.
39:10لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هَٰذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَأَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةٌ
Diyanet Meali:“Bu dünyada iyilik yapanlar için (ahirette) bir iyilik vardır. Allah’ın yeryüzü geniştir.”
41:34وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ
Diyanet Meali:İyilikle kötülük bir olmaz.
42:23وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ
Diyanet Meali:Kim güzel bir iş yaparsa, onun iyiliğini artırırız. Şüphesiz Allah, çok bağışlayandır, şükrün karşılığını verendir.
4:85مَنْ يَشْفَعْ شَفَاعَةً حَسَنَةً يَكُنْ لَهُ نَصِيبٌ مِنْهَا
Diyanet Meali:Kim güzel bir (işte) aracılık ederse, ona o işin sevabından bir pay vardır.
60:4قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ
Diyanet Meali:İbrahim’de ve onunla birlikte bulunanlarda sizin için güzel bir örnek vardır.
60:6لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِيهِمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ
Diyanet Meali:Andolsun, onlarda (İbrahim ve beraberindekilerde) sizin için, Allah’ı ve ahiret gününü arzu edenler için güzel bir örnek vardır.

حَسَنَاتٌ : İsim. Kurallı Bayan Çoğul. Tekili: حَسَنَةٌ

7:168وَبَلَوْنَاهُمْ بِالْحَسَنَاتِ وَالسَّيِّئَاتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ
Diyanet Meali:Belki dönüş yaparlar diye de onları güzellikler ve kötülükler ile sınadık.
11:114إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ
Diyanet Meali:Çünkü iyilikler kötülükleri giderir.
25:70فَأُولَٰئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ
Diyanet Meali:Allah işte onların kötülüklerini iyiliklere çevirir.

أَحْسَنُ : İsim.

2:138صِبْغَةَ اللَّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً وَنَحْنُ لَهُ عَابِدُونَ
Diyanet Meali:“Biz, Allah’ın boyasıyla boyanmışızdır. Boyası Allah’ınkinden daha güzel olan kimdir? Biz ona ibadet edenleriz” (deyin). *
4:59ذَٰلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا
Diyanet Meali: Bu, daha iyidir, sonuç bakımından da daha güzeldir.
4:86وَإِذَا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا
Diyanet Meali:Size bir selâm verildiği zaman, ondan daha güzeliyle veya aynı selâmla karşılık verin.
4:125وَمَنْ أَحْسَنُ دِينًا مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ
Diyanet Meali:Kimin dini, iyilik yaparak kendini Allah’a teslim eden (ve hakka yönelen İbrahim’in dinine tabi olan) kimsenin dininden daha güzeldir?
5:50وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ حُكْمًا لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ
Diyanet Meali:Kesin olarak inanacak bir toplum için, kimin hükmü Allah’ınkinden daha güzeldir?
6:152وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّىٰ يَبْلُغَ أَشُدَّهُ
Diyanet Meali:Rüşdüne erişinceye kadar yetimin malına ancak en güzel şekilde yaklaşın. 
7:145فَخُذْهَا بِقُوَّةٍ وَأْمُرْ قَوْمَكَ يَأْخُذُوا بِأَحْسَنِهَا
Diyanet Meali:“Şimdi onları kuvvetle tut, kavmine de emret. Onları en güzeliyle alsınlar (uygulasınlar).”
9:121لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
Diyanet Meali:Allah’ın, yaptıklarının daha güzeliyle kendilerini mükâfatlandırması için…
11:7لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا
Diyanet Meali:Hanginizin amelinin daha güzel olacağı konusunda sizi imtihan için…
12:3نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ هَٰذَا الْقُرْآنَ
Diyanet Meali:Sana bu Kur’an’ı vahyetmekle kıssaların en güzelini anlatıyoruz.
16:96وَلَنَجْزِيَنَّ الَّذِينَ صَبَرُوا أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
Diyanet Meali:Elbette sabredenlere, yapmakta olduklarının en güzeliyle mükâfatlarını vereceğiz.
16:97وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
Diyanet Meali:Ve onların mükâfatlarını yapmakta olduklarının en güzeli ile vereceğiz.
16:125وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ
Diyanet Meali:Ve onlarla en güzel şekilde mücadele et.
17:34وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّىٰ يَبْلُغَ أَشُدَّهُ
Diyanet Meali:Rüştüne erişinceye kadar, yetimin malına ancak en güzel şekilde yaklaşın.
17:35وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ ذَٰلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا
Diyanet Meali:(Ölçtüğünüzde ölçmeyi tam yapın), doğru terazi ile tartın. Bu daha hayırlı, sonuç bakımından daha güzeldir.
17:53وَقُلْ لِعِبَادِي يَقُولُوا الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ
Diyanet Meali:Kullarıma söyle: (İnsanlara karşı) en güzel sözü söylesinler.
18:7إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَى الْأَرْضِ زِينَةً لَهَا لِنَبْلُوَهُمْ أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا
Diyanet Meali:İnsanların hangisinin daha güzel amel yaptığını deneyelim diye şüphesiz biz yeryüzündeki şeyleri ona bir zinet yaptık. *
19:73أَيُّ الْفَرِيقَيْنِ خَيْرٌ مَقَامًا وَأَحْسَنُ نَدِيًّا
Diyanet Meali:“İki topluluktan hangisinin  bulunduğu yer daha hayırlı meclis ve mahfili daha güzeldir?”
19:74وَكَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُمْ مِنْ قَرْنٍ هُمْ أَحْسَنُ أَثَاثًا وَرِئْيًا
Diyanet Meali:Biz onlardan önce, mal mülk ve görünümü daha güzel olan nice nesilleri helâk ettik. *
23:96ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ السَّيِّئَةَ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَصِفُونَ
Diyanet Meali:Kötülüğü, en güzel olan şeyle uzaklaştır. Biz onların yakıştırmakta oldukları şeyleri daha iyi biliriz. *
24:38لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَيَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ
Diyanet Meali:(Bütün bunları) Allah, kendilerini yaptıklarının en güzeli ile mükâfatlandırsın ve lütfundan onlara daha da fazlasını versin diye (yaparlar).
25:24أَصْحَابُ الْجَنَّةِ يَوْمَئِذٍ خَيْرٌ مُسْتَقَرًّا وَأَحْسَنُ مَقِيلًا
Diyanet Meali:O gün cennetliklerin kalacakları yer daha hayırlı, dinlenecekleri yer daha güzeldir. *
25:33وَلَا يَأْتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئْنَاكَ بِالْحَقِّ وَأَحْسَنَ تَفْسِيرًا
Diyanet Meali:Onlar sana hiçbir misal getirmezler ki (buna karşılık) sana gerçeği ve en güzel açıklamayı getirmiş olmayalım. *
29:7وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ
Diyanet Meali:Onları işlediklerinin daha güzeliyle mükâfatlandıracağız.
29:46وَلَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْكِتَابِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ
Diyanet Meali:(İçlerinden zulmedenler hariç), Kitap ehli ile ancak en güzel bir yolla mücadele edin.
37:125أَتَدْعُونَ بَعْلًا وَتَذَرُونَ أَحْسَنَ الْخَالِقِينَ
Diyanet Meali:“Yaratıcıların en güzelini bırakarak “Ba’l’e mi tapıyorsunuz?” *
39:18الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ
Diyanet Meali:Sözü dinleyip de onun en güzeline uyanlar var ya…
39:23اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتَابًا مُتَشَابِهًا مَثَانِيَ
Diyanet Meali:Allah, sözün en güzelini; âyetleri, (güzellikte) birbirine benzeyen ve (hükümleri, öğütleri, kıssaları) tekrarlanan bir kitap olarak indirmiştir.
39:35وَيَجْزِيَهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ
Diyanet Meali:Ve onlara yaptıklarının en güzeli ile karşılık vermek için (onları böyle mükâfatlandırdı).
39:55وَاتَّبِعُوا أَحْسَنَ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ
Diyanet Meali:Rabbinizden size indirilenin en güzeline uyun…
41:33وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِمَّنْ دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا
Diyanet Meali:Allah’a çağıran, salih amel işleyenden daha güzel sözlü kimdir?
41:34ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ
Diyanet Meali:(İyilikle kötülük bir olmaz.) Kötülüğü en güzel bir şekilde sav.
46:16أُولَٰئِكَ الَّذِينَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا
Diyanet Meali:İşte, yaptıklarının iyisini kabul edeceğimiz … bu kimseler (cennetlikler arasındadırlar).
67:2الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا
Diyanet Meali:O, hanginizin daha güzel amel yapacağını sınamak için ölümü ve hayatı yaratandır.
95:4لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ
Diyanet Meali:Biz, gerçekten insanı en güzel bir biçimde yarattık. *
23:14ثُمَّ أَنْشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ
Diyanet Meali:Nihayet onu bambaşka bir yaratık olarak ortaya çıkardık. Yaratanların en güzeli olan Allah’ın şânı ne yücedir!

حُسْنَى : İsim.

4:95وَكُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَىٰ
Diyanet Meali:Gerçi Allah (mü’minlerin) hepsine de en güzel olanı (cenneti) va’detmiştir.
9:107وَلَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا الْحُسْنَىٰ وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ
Diyanet Meali:Bunlar, “Bizim iyilikten başka hiçbir kasdımız yok” diye de mutlaka yemin ederler. Ama Allah şâhitlik eder ki bunlar mutlaka yalancıdırlar.
10:26لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنَىٰ وَزِيَادَةٌ
Diyanet Meali:Güzel iş yapanlara (karşılık olarak) daha güzeli ve bir de fazlası vardır.
16:62وَتَصِفُ أَلْسِنَتُهُمُ الْكَذِبَ أَنَّ لَهُمُ الْحُسْنَىٰ
Diyanet Meali:En güzel sonuç kendilerininmiş diye dilleri de yalan uyduruyor.
21:101إِنَّ الَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَّا الْحُسْنَىٰ أُولَٰئِكَ عَنْهَا مُبْعَدُونَ
Diyanet Meali:Şüphesiz kendileri için tarafımızdan en güzel mükâfat hazırlanmış olanlar var ya; işte bunlar cehennemden uzaklaştırılmışlardır. *
41:50وَلَئِنْ رُجِعْتُ إِلَىٰ رَبِّي إِنَّ لِي عِنْدَهُ لَلْحُسْنَىٰ
Diyanet Meali:“Andolsun, Rabbime döndürülürsem, şüphesiz O’nun yanında benim için daha güzel şeyler vardır.”
53:31وَيَجْزِيَ الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَى
Diyanet Meali:İyilik edenleri de daha güzeliyle mükâfatlandırması için (böyle)dir.
57:10وَكُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَىٰ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ
Diyanet Meali:Bununla beraber Allah, hepsine de en güzel olanı (cenneti) va’detmiştir. Allah, bütün yaptıklarınızdan hakkıyla haberdardır.
92:6وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَىٰ
Diyanet Meali:Ve en güzel sözü (kelime-i tevhidi) tasdik ederse…*
92:9وَكَذَّبَ بِالْحُسْنَىٰ
Diyanet Meali:Ve en güzel sözü (kelime-i tevhidi) yalanlarsa…*
7:137وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنَىٰ عَلَىٰ بَنِي إِسْرَائِيلَ بِمَا صَبَرُوا
Diyanet Meali:Rabbinin İsrailoğullarına verdiği güzel söz, onların sabretmeleri karşılığında gerçekleşti.
7:180وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ فَادْعُوهُ بِهَا
Diyanet Meali:En güzel isimler Allah’ındır. O’na o güzel isimleriyle dua edin.
13:18لِلَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمُ الْحُسْنَىٰ
Diyanet Meali:Rablerinin emrine uyanlar için mükâfatın en güzeli vardır.
17:110أَيًّا مَا تَدْعُوا فَلَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ
Diyanet Meali:“(Rabbinizi ister Allah diye çağırın, ister Rahman diye çağırın.) Hangisiyle çağırırsanız çağırın, nihayet en güzel isimler O’nundur.”
18:88وَأَمَّا مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُ جَزَاءً الْحُسْنَىٰ
Diyanet Meali:“Her kim de iman eder ve salih amel işlerse, ona mükâfat olarak daha güzeli var.”
20:8اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ
Diyanet Meali:Allah, kendisinden başka hiçbir ilâh bulunmayandır. En güzel isimler O’nundur. *
59:24هُوَ اللَّهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ
Diyanet Meali:O, yaratan, yoktan var eden, şekil veren Allah’tır. Güzel isimler O’nundur.

حُسْنَيَيْنِ : İsim. İkili İsim. Tekili: حُسْنَى

9:52قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنَا إِلَّا إِحْدَى الْحُسْنَيَيْنِ
Diyanet Meali:De ki: “Bizim için siz, (şehitlik veya zafer olmak üzere) ancak iki güzellikten birini bekleyebilirsiniz.”

مُحْسِنٌ : İsim. İsm-i Fâil. İf’âl Bâbı (IV. Bâb). 

2:58وَقُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:“Ve ‘hıtta!’ (Ya Rabbi, bizi affet) deyin ki, biz de sizin hatalarınızı bağışlayalım. İyilik edenlere ise daha da fazlasını vereceğiz.”
2:112بَلَىٰ مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِنْدَ رَبِّهِ
Diyanet Meali:Hayır, öyle değil! Kim “ihsan”  derecesine yükselerek özünü Allah’a teslim ederse, onun mükâfatı Rabbinin katındadır.
2:195وَأَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:İyilik edin. Şüphesiz Allah iyilik edenleri sever.
2:236وَعَلَى الْمُقْتِرِ قَدَرُهُ مَتَاعًا بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:(Bu durumda -eli geniş olan gücüne göre), eli dar olan da gücüne göre olmak üzere- onlara, aklın ve dinin gereklerine uygun olarak (müt’a  verin). Bu, iyilik yapanlar üzerinde bir borçtur.
3:134وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Öfkelerini yenenler, insanları affedenlerdir. Allah, iyilik edenleri sever.
3:148فَآتَاهُمُ اللَّهُ ثَوَابَ الدُّنْيَا وَحُسْنَ ثَوَابِ الْآخِرَةِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Allah da onlara hem dünya nimetini, hem de ahiretin güzel mükâfatını verdi. Allah, güzel davrananları sever. *
4:125وَمَنْ أَحْسَنُ دِينًا مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ
Diyanet Meali:Kimin dini, iyilik yaparak kendini Allah’a teslim eden (ve hakka yönelen İbrahim’in dinine tabi olan) kimsenin dininden daha güzeldir?
5:13فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Yine de sen onları affet ve aldırış etme. Çünkü Allah, iyilik yapanları sever.
5:85خَالِدِينَ فِيهَا وَذَٰلِكَ جَزَاءُ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:(Dedikleri bu söze karşılık Allah onlara), devamlı kalacakları, (içinden ırmaklar akan cennetleri mükâfat olarak verdi). İşte bu, iyilik yapanların mükâfatıdır.
5:93ثُمَّ اتَّقَوْا وَأَحْسَنُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Sonra yine Allah’a karşı gelmekten sakındıkları ve iyilik ettikleri takdirde, (daha önce tatmış olduklarından dolayı bir günah yoktur). Allah, iyilik edenleri sever.
6:84وَمِنْ ذُرِّيَّتِهِ دَاوُودَ وَسُلَيْمَانَ وَأَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسَىٰ وَهَارُونَ وَكَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Zürriyetinden Dâvud’u, Süleyman’ı, Eyyub’u, Yûsuf’u, Mûsâ’yı ve Hârûn’u da. İyilik yapanları işte böyle mükâfatlandırırız.
7:56إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Şüphesiz, Allah’ın rahmeti iyilik edenlere çok yakındır.
7:161وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا نَغْفِرْ لَكُمْ خَطِيئَاتِكُمْ سَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:“Kentin kapısından eğilerek tevazu ile girin ki biz de sizin hatalarınızı bağışlayalım. İyilik edenlere daha da fazlasını vereceğiz.”
9:91مَا عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِنْ سَبِيلٍ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ
Diyanet Meali:İyilikte bulunan kimselerin (kınanması) için de bir sebep yoktur. Allah, çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.
9:120إِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Şüphesiz Allah, iyilik yapanların mükâfatını elbette zayi etmez.
11:115وَاصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Sabret! Çünkü, Allah iyilik edenlerin mükâfatını zayi etmez. *
12:22وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَكَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Olgunluk çağına erişince, ona hikmet ve ilim verdik. İşte biz, iyi davrananları böyle mükâfatlandırırız. *
12:36نَبِّئْنَا بِتَأْوِيلِهِ إِنَّا نَرَاكَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:“Bize bunun yorumunu haber ver. Şüphesiz biz seni iyilik yapanlardan görüyoruz.”
12:56نُصِيبُ بِرَحْمَتِنَا مَنْ نَشَاءُ وَلَا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Biz rahmetimizi istediğimize veririz ve iyi davrananların mükâfatını zayi etmeyiz.
12:78إِنَّ لَهُ أَبًا شَيْخًا كَبِيرًا فَخُذْ أَحَدَنَا مَكَانَهُ إِنَّا نَرَاكَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:“Bunun çok yaşlı bir babası var. Onun yerine bizden birini alıkoy. Şüphesiz biz senin iyilik edenlerden olduğunu görüyoruz.”
12:90إِنَّهُ مَنْ يَتَّقِ وَيَصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Çünkü, kim kötülükten sakınır ve sabrederse, şüphesiz Allah iyilik yapanların mükâfatını zayi etmez.”
16:128إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَالَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ
Diyanet Meali:Şüphesiz Allah, kendisine karşı gelmekten sakınanlar ve iyilik yapanlarla beraberdir. *
22:37كَذَٰلِكَ سَخَّرَهَا لَكُمْ لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ وَبَشِّرِ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Böylece onları sizin hizmetinize verdi ki, size doğru yolu gösterdiğinden dolayı Allah’ı büyük tanıyasınız. İyilik edenleri müjdele.
28:14وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَاسْتَوَىٰ آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَكَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Mûsâ, olgunluk çağına ulaşıp gelişimini tamamlayınca, biz ona ilim ve hikmet verdik. Biz, iyilik edenleri böyle mükâfatlandırırız. *
29:69وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Bizim uğrumuzda cihad edenler var ya, biz onları mutlaka yollarımıza ileteceğiz. Şüphesiz Allah, mutlaka iyilik yapanlarla beraberdir. *
31:3هُدًى وَرَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:(Bunlar, hikmet dolu Kitab’ın); iyilik yapanlara bir hidayet ve rahmet olarak (indirilmiş âyetleridir). *
31:22وَمَنْ يُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَى اللَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَىٰ
Diyanet Meali:Kim iyilik yaparak kendini Allah’a teslim ederse, şüphesiz en sağlam kulpa tutunmuştur.
37:80إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:İşte biz iyilik yapanları böyle mükâfatlandırırız. *
37:105قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْيَا إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:“Gördüğün rüyanın hükmünü yerine getirdin. Şüphesiz biz iyilik yapanları böyle mükâfatlandırırız.” *
37:110كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:İyilik yapanları işte böyle mükâfatlandırırız. *
37:113وَمِنْ ذُرِّيَّتِهِمَا مُحْسِنٌ وَظَالِمٌ لِنَفْسِهِ مُبِينٌ
Diyanet Meali:Her ikisinin nesillerinden iyilik yapanlar da vardı, kendine apaçık zulmedenler de.
37:121إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Şüphesiz biz iyilik yapanları böyle mükâfatlandırırız. *
37:131إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Şüphesiz biz iyilik yapanları böyle mükâfatlandırırız. *
39:34لَهُمْ مَا يَشَاءُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذَٰلِكَ جَزَاءُ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Onlar için Rableri katında diledikleri her şey vardır. İşte bu, iyilik yapanların mükâfatıdır. *
39:58أَوْ تَقُولَ حِينَ تَرَى الْعَذَابَ لَوْ أَنَّ لِي كَرَّةً فَأَكُونَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Yahut azabı gördüğünde, “Keşke benim için dünyaya bir dönüş daha olsa da iyilik yapanlardan olsam” demesin. *
46:12لِيُنْذِرَ الَّذِينَ ظَلَمُوا وَبُشْرَىٰ لِلْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Zulmedenleri uyarmak, iyilik yapanlara müjde olmak üzere…
51:16آخِذِينَ مَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَٰلِكَ مُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Rablerinin kendilerine verdiği şeyleri alarak (cennetlerde ve pınar başlarında bulunurlar). Şüphesiz onlar bundan önce iyilik yapan kimselerdi. *
77:44إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
Diyanet Meali:Şüphesiz biz iyilik yapanları işte böyle mükâfatlandırırız. *

مُحْسِنَاتٌ : İsim. İsm-i Fâil. İf’âl Bâbı (IV. Bâb). Kurallı Bayan Çoğul. Tekili: مُحْسِنَةٌ

33:29فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَاتِ مِنْكُنَّ أَجْرًا عَظِيمًا
Diyanet Meali:“Allah içinizden iyilik yapanlara büyük bir mükâfat hazırlamıştır.”

إِحْسَانٌ : İsim. Mastar. İf’âl Bâbı (IV. Bâb). 

2:83لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا
Diyanet Meali:“Allah’tan başkasına ibadet etmeyeceksiniz, anne babaya … iyilik edeceksiniz…”
2:178فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاءٌ إِلَيْهِ بِإِحْسَانٍ
Diyanet Meali:Ancak öldüren kimse, kardeşi (öldürülenin vârisi, velisi) tarafından affedilirse, aklın ve dinin gereklerine uygun yol izlemek ve güzellikle diyet ödemek gerekir.
2:229الطَّلَاقُ مَرَّتَانِ فَإِمْسَاكٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٌ بِإِحْسَانٍ
Diyanet Meali:(Dönüş yapılabilecek) boşama iki defadır. Sonrası, ya iyilikle geçinmek, ya da güzellikle bırakmaktır.
4:36وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا
Diyanet Meali:Allah’a ibadet edin ve ona hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ana babaya … iyilik edin.
4:62ثُمَّ جَاءُوكَ يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا إِحْسَانًا وَتَوْفِيقًا
Diyanet Meali:Sonra da “Biz iyilik etmek ve uzlaştırmaktan başka bir şey istememiştik” diye Allah’a yemin ederek sana geldikleri zaman (hâlleri nasıl olur)?
6:151أَلَّا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا
Diyanet Meali:“O’na hiçbir şeyi ortak koşmayın. Anaya babaya iyi davranın.”
9:100وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسَانٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ
Diyanet Meali:(İslâm’ı ilk önce kabul eden muhâcirler ve ensar ile), iyilikle onlara uyanlar var ya, Allah onlardan razı olmuş; onlar da O’ndan razı olmuşlardır.
16:90إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَىٰ
Diyanet Meali:Şüphesiz Allah, adaleti, iyilik yapmayı, yakınlara yardım etmeyi emreder.
17:23وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا
Diyanet Meali:Rabbin, kendisinden başkasına asla ibadet etmemenizi, anaya babaya iyi davranmanızı kesin olarak emretti.
46:15وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا
Diyanet Meali:Biz, insana anne babasına iyi davranmayı emrettik.
55:60هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ
Diyanet Meali:İyiliğin karşılığı, (yalnız iyiliktir). 
55:60إِلَّا الْإِحْسَانُ
Diyanet Meali:(İyiliğin karşılığı), yalnız iyiliktir.